ဂ်ပန္ လူငယ္ဘ၀၊ အခ်စ္၊ အလြမ္း၊ ဆန္းၾကယ္မွဳေတြကို ထင္ဟပ္တဲ့ Murakami ၀တၳဳမ်ား မိတ္ဆက္

(Haruki Murakami ရဲ႕ Norwegian Wood ၀တၳဳစာအုပ္)

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနၿပီး၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ သူတို႕၀န္းက်င္မွာ လွဳပ္ရွားသြားလာ လုပ္ကိုင္ေနပါေစ၊ ဂ်ပန္စကားကို လိပ္ပတ္လည္ ေအာင္ မေျပာႏိုင္၊ ဂ်ပန္စာလည္း ေကာင္းေကာင္း မဖတ္တတ္၊ ေနာက္ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြနဲ႕ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ဆက္ဆံေပါင္းသင္းမွဳ (socialize) မလုပ္ရင္ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕အေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း သိဖို႕ မလြယ္ပါဘူး။ ဂ်ပန္မွာ လက္ရွိေရာက္ေနခိုက္မို႕ ဂ်ပန္ ဥပမာ ေပးလိုက္ေပမယ့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွာလည္း ေယဘုယ်အားျဖင့္ အတူတူပါပဲ။

ကၽြန္ေတာ္လည္း ဂ်ပန္စာကို အသက္ကယ္ အဆင့္ (survival Japanese) ေလာက္သာ ေလ့လာထားတာမို႕၊ သူတို႕အေၾကာင္း သိေအာင္ အျခားနည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြရပါတယ္။ နည္းလမ္းေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ အခ်ိန္ရရင္ ရသလို၊ ဂ်ပန္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္စာေပေတြ၊ ရုပ္ရွင္ေတြ ရွာေဖြဖတ္ရွဳ၊ ၾကည့္ရွဳျခင္းပါပဲ။ ဒီလိုေလ့လာစူးစမ္းရင္းနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္သေဘာက် ႏွစ္သက္တဲ့ ဂ်ပန္စာေရးဆရာ တစ္ေယာက္ ရလာပါတယ္။ သူကေတာ့ Haruki Murakami ပါ။


(ကိုယ္ပိုင္ Murakami စာအုပ္အခ်ိဳ႕)

ဂ်ပန္မွာ ဘယ္စာအုပ္ဆိုင္ ကိုသြားသြား အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္ထားတဲ့ သူ႕ရဲ႕ စာအုပ္ေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ေက်ာင္းစာၾကည့္တိုက္က ႏိုင္ငံျခားသား ေက်ာင္းသားေတြ ဖတ္ဖို႕ ညႊန္းထားတဲ့ စာအုပ္စင္ (International Students' Corner) မွာလည္း သူ႕စာအုပ္ေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ႕စာအုပ္အခ်ိဳ႕ကို ျမည္းစမ္းၾကည့္ခြင့္ရခဲ့တယ္။ သူ႕စာအုပ္အခ်ိဳ႕ကို ဖတ္မိအၿပီးမွာ သေဘာက်တာေၾကာင့္ မိတ္ဆက္ေပးခ်င္တာပါ။


(ေက်ာင္း စာၾကည့္တိုက္က International Students' Corner)

ကၽြန္ေတာ္အေနနဲ႕ တစ္ခါမွ မဖတ္ဖူးေသးတဲ့ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ရဲ႕ စာကို စဖတ္မယ္လို႕ စိတ္ကူးရင္ သူ႕ရဲ႕ နာမည္အႀကီးဆံုး စာအုပ္ကို အရင္ ဖတ္ေလ့ရွိတယ္ဗ်။ ကိုယ္ေတြ႕အရ အခ်ိဳ႕ေသာ အဂၤလိပ္၀တၱဳ (fiction) စာေရးဆရာေတြက စာအုပ္တိုင္းမွာ မေကာင္းဘူးဗ်။ မဆြဲေဆာင္ႏိုင္ဘူး။ ကိုယ္ ဘာသာစကား အားနည္းတာလဲ ပါတာေပါ့ဗ်ာ။

ဒါေၾကာင့္ fiction ေတြဖတ္မယ္ဆိုရင္ အခ်ိန္လည္း မကုန္ရေအာင္ သူတို႕ရဲ႕ နာမည္အႀကီးဆံုး စာအုပ္ကို အရင္ရွာဖတ္ပါတယ္။ ဒီနည္းက နာမည္ႀကီးစာအုပ္ကို ျမည့္စမ္းဖူးသြားသလို၊ ဒီစာေရးဆရာက ဘယ္လိုအေၾကာင္းအရာမ်ိဳးကို ေရးတတ္တဲ့ စာေရးဆရာလဲ ဆိုတာကိုပါ ေယဘုယ် ခြဲျခားႏိုင္သြားတာေပါ့။ သူ႕အေရးအသားနဲ႕ ဇာတ္လမ္းကို ႀကိဳက္ရင္ ေနာက္ပို္င္း ဆက္ဖတ္၊ မႀကိဳက္ရင္ ရပ္လိုက္ရံုပါပဲ။

ကၽြန္ေတာ္ ပထမဦးဆံုး ဖတ္ခဲ့တဲ့ Murakami ရဲ႕ ၀တၳဳက Kafka on the Shore ပါ။ ဂ်ပန္ ေရာက္ခါစက ဖတ္ခဲ့တာပါ။ သူ႕ရဲ႕ နာမည္အႀကီးဆံုး ၀တၳဳလို႕လည္း ညႊန္းၾကပါတယ္။ အိမ္ေျပးလူငယ္ေလး တစ္ေယာက္ရဲ႕ အေၾကာင္းကို အေျခခံၿပီး ေရးထားတာပါ။ အတိအက် မမွတ္မိေတာ့ေပမယ့္ ဖတ္လို႕ေကာင္းတဲ့ ဇာတ္လမ္းေလး တစ္ပုဒ္ပါပဲ။ Murakami ရဲ႕ အေရးအသားမွာ ဂ်ပန္ လူငယ္ေတြရဲ႕ ဘ၀ကို ထင္ဟပ္ထားတာ၊ အခ်စ္၊ အလြမ္း ခံစားခ်က္ေတြကို ပီပီျပင္ျပင္ ေရးဖြဲ႕ရံုတင္မက လိင္မွဳဆိုင္ရာ ေရးသားခ်က္ေတြကလည္း အေတာ္ပဲ ပြင့္လင္းတာကို သတိထားမိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ဆင္ဆာထိမွာ အေသအခ်ာပါ။

ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ရတဲ့ Murakami ရဲ႕ ၀တၳဳေတြ အားလံုးက ဘာသာျပန္ေတြပါ။ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ (Harvard University) လို ကမၻာေက်ာ္တကၠသိုလ္ေတြမွာ ဂ်ပန္စာေပ၊ ဘာသာစကားကို အထူးျပဳေလ့လာ၊ ကၽြမ္းက်င္ၾကတဲ့ ပါေမာကၡမ်ားက ဂ်ပန္ဘာသာကေန ဘာသာျပန္ဆို ထားၾကတာပါ။ ဒါကိုေတာင္

ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ဂ်ပန္လူမ်ိဳး ပါေမာကၡေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြက "တခ်ိဳ႕ဘာသာျပန္မွဳေတြက ဆိုလိုရင္း မေရာက္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ဂ်ပန္စကားလံုးေတြဟာ အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္ဆိုလို႕ မရႏိုင္ဘူး" လို႕ ေစာဒဂတက္ ၾကပါတယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္ေတာ့္လို ဂ်ပန္စာ မတတ္သူ (Japanese language illiterate) အတြက္ကေတာ့ ဒီလို ဘာသာျပန္ဆိုမွဳ ေတြေၾကာင့္ ဂ်ပန္၀တၳဳေတြနဲ႕ ရင္းႏွီးခဲ့ရလို႕ ေက်းဇူးတင္ရမွာပါ။

Murakami ရဲ႕ အခ်ိဳ႕၀တၳဳေတြက အေတာ္ထူေပမယ့္ အခ်ိဳ႕၀တၳဳေတြကေတာ့ ခပ္ပါးပါး၊ ခပ္တိုတိုပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၀တၳဳေတြ ထဲက After the Quake နဲ႕ After Dark ဆိုရင္ ဇာတ္လမ္းက ခပ္တိုတိုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ စာဖတ္သူကို အေတာ္ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

မွတ္မိသေလာက္ ျပန္ေျပာရင္ After the Quake က ၁၉၉၅ ခုႏွစ္က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ လွဳပ္ခဲ့တဲ့ ကမၻာေက်ာ္ ကိုေဘးငလ်င္ (Kobe Earthquake) ကို အေျခခံၿပီး ေရးထားတာပါ။ ကိုေဘးငလ်င္ လွဳပ္တုန္းက ကၽြန္ေတာ္က (၁၀) တန္းေက်ာင္းသား ဆိုေတာ့ မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနပါတယ္။ ဒီ၀တၳဳ ဖတ္လိုက္ရေတာ့ ငယ္ငယ္တုန္းက ၾကည့္ခဲ့ဖူးတဲ့ ျမန္မာ့အသံက ငလ်င္သတင္းကိုေတာင္ ျပန္မွတ္မိသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ၀တၳဳဖတ္အၿပီးမွာေတာ့ ကိုေဘးကို မၾကာခဏ ေရာက္ခဲ့ေပမယ့္လည္း၊ မသြားျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကိုေဘးငလ်င္ျပတိုက္ (Kobe Earthquake Museum) ကို အေရာက္သြားခဲ့တယ္။ အေတာ္ ဗဟုသုတရပါတယ္။ ဂ်ပန္ေရာက္ မိတ္ေဆြမ်ား မေရာက္ေသးရင္ သြားဖို႕ ႀကံဳတုန္း တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။


(ကိုေဘးငလ်င္ျပတိုက္ - Kobe Earthquake Museum)


(ငလ်င္လွဳပ္ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ နဲ႕ ကိုေဘးငလ်င္ျပတိုက္)

After Dark ကေတာ့ တိုက်ိဳက တစ္ညတာ အျဖစ္အပ်က္ကို ေရးထားတာပါ။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ နာမည္ႀကီး အခ်စ္ဟိုတယ္ (Love Hotel) အေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္းေရးထားလို႕၊ ကိုယ္တိုင္မေရာက္ဖူးေသးရင္ စာအုပ္ထဲကေန အေရာက္ သြားႏိုင္ၾကပါတယ္။

Murakami ရဲ႕ မၾကာေသးခင္ကမွ ဂ်ပန္ဘာသာနဲ႕ ထုတ္ခဲ့တဲ့ 1Q84 ဆိုရင္ ဂ်ပန္မွာ ႀကိတ္ႀကိတ္တိုး ၀ယ္ယူခဲ့ၾကၿပီး၊ ႏွစ္ပတ္အတြင္း မွာတင္ပဲ အုပ္ေရ တစ္သန္း ေရာင္းရတယ္လို႕ The Japan Times သတင္းစာက ဆိုပါတယ္။


(The Japan Times သတင္းစာပါ 1Q84 စာအုပ္အညႊန္း)

Kafka on the Shore လို ေနာက္ထပ္ နာမည္ႀကီးတဲ့ စာအုပ္ကေတာ့ ၁၉၈၇ မွာထုတ္ခဲ့တဲ့ Norwegian Wood ပါ။ ဒီစာအုပ္ေၾကာင့္ Haruki Murakami ဆိုတဲ့ နာမည္တစ္လံုး ရၿပီး၊ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား လာတာပါ။ ဂ်ပန္ျပည္တြင္းမွာတင္ အုပ္ေရ (၁၀) သန္း နဲ႕ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ဘာသာျပန္ဆိုၿပီး အုပ္ေရ (၂) သန္းေက်ာ္ ေရာင္းၿပီးၿပီတဲ့ဗ်။

ျမန္မာ့လူဦးေရရဲ႕ ႏွစ္ဆေက်ာ္ ရွိတဲ့၊ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ စာဖတ္အားကို ဒီေနရာမွာ အသိအမွတ္ျပဳ ရမယ္ဗ်။ ျမန္မာ့လူဦးေရ သန္း ၅၀ ေက်ာ္မွာ စာအုပ္တစ္အုပ္ (၀တၳဳ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ၀တၳဳမဟုတ္ေသာ စာေပပဲ ျဖစ္ျဖစ္) ကို အုပ္ေရ ေထာင္ဂဏန္း၊ ေသာင္းဂဏန္း ကုန္ဖို႕၊ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ဖို႕ မနည္း ၾကိဳးစားရေၾကာင္း ၾကားရတာဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ စာဖတ္နည္းေန ေသးေၾကာင္း နဲ႕ ဆုတ္ယုတ္မွဳကို အထင္အရွား ျပတာပါပဲ။

Norwegian Wood ကေတာ့ ရုပ္ရွင္အျဖစ္ မၾကာခင္ မွာၾကည့္ရေတာ့မွာပါ။ ဒီဇာတ္လမ္းကို ရုပ္ရွင္ရိုက္မယ့္ ဒါရိုက္တာကေတာ့ ရိုက္ကူးခြင့္ရဖို႕ Murakami နဲ႕ ေလးႏွစ္ၾကာ ခက္ခက္ခဲခဲ ညွိႏွိဳင္းခဲ့ရတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။


(မၾကာခင္ ၾကည့္ရေတာမယ့္ Norwegian Wood ရုပ္ရွင္)

စာေရးဆရာနဲ႕ မိတ္ဆက္ရရင္၊ Murakami ကို ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွာ က်ိဳတိုမွာ ေမြးခဲ့ၿပီး၊ အခုလက္ရွိ တိုက်ိဳနားမွာ ေနတယ္လို႕ ဘာသာျပန္စာအုပ္ေတြရဲ႕ အစမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕စာအုပ္ေတြကို ဘာသာစကားေပါင္း (၄၀) ေက်ာ္ဘာသာျပန္ဆို ၿပီးၿပီ္လို႕လည္း ဆိုတယ္ဗ်။ (ဆင္ဆာလြတ္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း သူ႕စာအုပ္ေတြကို ဘာသာျပန္ ခ်င္ပါေသးတယ္။)

သူ႕ကို စာေပေ၀ဖန္ေရး ပုဂၢိဳလ္မ်ားက စာေပ ႏိုဘယ္လ္ဆု (Noble Prize) ေပးဖို႕အထိေတာင္ ေထာက္ခံေရးသားၿပီး၊ တခ်ိန္မွာ ရဖို႕ အလားအလာ ရွိတယ္လို႕ ခန္႕မွန္းထားၾကပါတယ္။ Murakami ဟာ ၀တၳဳေရး စာေရးဆရာ သက္သက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ျဖစ္ရပ္မွန္စာအုပ္ အပါအ၀င္Truman Capote, John Irving စတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ စာေရးဆရာ အခ်ိဳ႕ရဲ႕ စာအုပ္ေတြကိုလည္း ဂ်ပန္ဘာသာကို ျပန္ဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။


(Haruki Murakami)

Murakami ရဲ႕ ၀တၳဳေတြဟာ ဂ်ပန္လူငယ္ေတြရဲ႕ သေဘာ သဘာ၀ကို ထင္ဟပ္တယ္။ လွ်ိဳ႕၀ွက္ဆန္းၾကယ္တယ္။ ၀တၳဳဆိုေပမယ့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို ေနာက္ခံထား ေရးသားထားလို႕ ဂ်ပန္အေၾကာင္းလည္း ပိုသိရပါတယ္။ ေနာက္ ကိုယ္လွဳပ္ရွားသြားလာေနတဲ့ ၀န္းက်င္ေနရာေတြ (ဥပမာ၊ ဂ်ပန္က နာမည္ေက်ာ္ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ၊ စုရပ္ဘူတာေတြက အစ) ကို နာမည္နဲ႕တကြ ထည့္သြင္းေရးထားလို႕ ဂ်ပန္ေရာက္ မိတ္ေဆြမ်ား စိတ္၀င္စားမယ္ ထင္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္ရာမွာ ရိုးရိုးရွင္းရွင္း လြယ္လြယ္ကူကူ ျပန္ဆိုထားလို႕ နားလည္လြယ္ၿပီး၊ စာဖတ္သူေတြကို အဂၤလိပ္စာ တိုးတက္ေစမွာ မလြဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြမ်ား အလုပ္ခြင္တာ၀န္ေတြ၊ ေက်ာင္းစာေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ ၀တၱဳမဟုတ္တဲ့ (non-fiction) စာအုပ္ေတြ ဖတ္ၿပီး ေခါင္းရွဳပ္ေနခဲ့မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ Murakami ရဲ႕ ၀တၳဳေတြကို ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ဖတ္ရင္း အပ်င္းေျပ၊ ပညာရဖို႕ ညႊန္းလိုက္ပါတယ္ဗ်ာ။

Lonetone
၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၂၆) ရက္

(ဒီပို႕စ္ ေရးအၿပီးမွာပဲ (ဆရာ) ျမတ္သစ္ ဘာသာျပန္ထားတဲ့ Murakami ရဲ႕ ၀တၳဳတိုတစ္ပုဒ္ကို စကား၀ါေျမ (ျမန္မာ ebooks ဆိုဒ္) မွာ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ရွာေတြ႕ပါတယ္။ စိတ္၀င္စားသူမ်ား ကိုယ္တိုင္ရွာေဖြ ဖတ္ရွဳႏိုင္ေၾကာင္းပါ။)

Presentation လုပ္ရာ၀ယ္ (၁)

(ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ တကၠသိုလ္ စာသင္ခန္းတစ္ခုအတြင္းက ဂ်ပန္ နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားမ်ား)

မွတ္မိပါေသးတယ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေရာက္စ ေက်ာင္းမွာ ပါေမာကၡ နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းသားေတြ ေရွ႕မွာ ပထမဦးဆံုး ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ တင္ျပေဆြးေႏြးမွဳ (Presentation) တစ္ခု စလုပ္ရေတာ့ အသံေတြတုန္၊ စိတ္လွဳပ္ရွားလို႕ေပါ့။ မနည္းထိန္းၿပီး ဟန္မပ်က္သာ လုပ္ရတယ္ ရင္ခုန္သံေတြလည္း ျမန္မွ ျမန္ပါပဲ။

ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ေတာ့ လူအမ်ားေရွ႕မွာ Presentation လုပ္ရတိုင္း ဒီလို ခံစားမွဳမ်ိဳး အနည္းနဲ႕ အမ်ား ဆိုသလို ျဖစ္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းတို႕လည္း ျဖစ္ဖူးၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အေတြ႕အႀကံဳက အေတာ္ စကားေျပာမယ္လို႕ ယံုပါတယ္။ အေတြ႕အႀကံဳ မ်ားလာရင္ေတာ့ ပိုၿပီးတည္ၿငိမ္လာမွာပါပဲ။

ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ စင္ မေၾကာက္ေအာင္ (stage fright မျဖစ္ေအာင္) ငယ္ငယ္ကတည္းက အၿမဲအားတင္းၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေလ့က်င့္ယူပါတယ္။ ပထမဆံုး အေလ့အက်င့္အေနနဲ႕ ဆယ္တန္းေအာင္အၿပီး၊ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ေလာက္တုန္းက UFL မွာ အဂၤလိပ္စာ ညေနပိုင္း သင္တန္းတက္တုန္းက ဆရာေခၚတိုင္း လူအမ်ားေရွ႕ (လူ ၇၀၊ ၈၀ ေလာက္ ေရွ႕) ထြက္ၿပီး အဂၤလိပ္စကား မွားမွားမွန္မွန္ ထေျပာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုေလ့က်င့္ခဲ့မွဳေတြဟာ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေနာင္မွာ အမ်ားႀကီး အက်ိဳးျပဳပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ အေနနဲ႕ေတာ့ Public Speaking and Presentation ဟာ လုပ္ပံုလုပ္နည္း စာအုပ္ေတြ ဖတ္ေနရံုနဲ႕ အက်ိဳးမထူးဘဲ၊ ေလ့က်င့္ျခင္းျဖင့္သာ ေအာင္ျမင္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕၊ ေနာက္ပိုင္း အဂၤလိပ္စာ သင္တန္းမ်ား နဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္မွာ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ တိုင္း Public Speaking ကို ေလ့က်င့္မွဳတစ္ခု အေနနဲ႕ လုပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆိုပါေတာ့။

ဆိုခ်င္တာက ဒီလိုအေတြ႕အႀကံဳမ်ိဳး အနည္းအမ်ားရွိရက္နဲ႕ ဘာေၾကာင့္ ဂ်ပန္မွာ Presentation ေတြ စလုပ္ရေတာ့ စိတ္လွဳပ္ရွားတဲ့ ခံစားမွဳ မေပ်ာက္သလဲ ဆိုတာကိုပါ။ ဆန္းစစ္ၾကည့္ေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ေၾကာင့္လို႕ပဲ ဆိုရမွာပါ။

(တစ္)...ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ Public Speaking and Presentation လုပ္တုန္းက ကိုယ့္ ပရိသတ္ (audience) က ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ ပဲေလ။

(ႏွစ္)...လုပ္ငန္းခြင္ဆိုင္ရာ တင္ျပေဆြးေႏြးမွဳ အေတြ႕အႀကံဳကိုလည္း ထည့္ စဥ္းစားပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ နယ္ပယ္ကိုေတာ့ ႏွစ္ပိုင္း ထပ္ခြဲ ရပါမယ္။ ပုဂၢလိက (Private) နဲ႕ အစိုးရ (Public) ဆိုၿပီးေတာ့ ။ Private အပိုင္းမွာေတာ့ Public နဲ႕ယွဥ္ရင္ Public Speaking and Presentation အေတြ႕အႀကံဳ ပိုမ်ားပါတယ္။

(သံုး)...ကၽြန္ေတာ္ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ ဘြဲ႕ႀကိဳ အေ၀းသင္ ပညာေရးစနစ္မွာ Presentation လုပ္ဖို႕ အေၾကာင္းအခြင့္ မသင့္ပါ။

(ေလး)...ဂ်ပန္မွာက ကိုယ့္ကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ မညႇာတမ္း ေ၀ဖန္မယ့္ ပါေမာကၡနဲ႕ အားမနာတတ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားမ်ား ေရွ႕မွာ လုပ္ရတာကိုး။ (ေနာက္...ၿဖီးလို႕ မရပါ။)

ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခား အဆင့္ျမင့္ပညာေရးမွာ Presentation လုပ္ရာတာ ထင္သေလာက္ မလြယ္ကူေၾကာင္း နဲ႕ လုပ္တိုင္းလုပ္တိုင္းမွာ အတိုင္းအတာတစ္ခု အထိေတာ့ စိတ္လွဳပ္ရွားမွဳ (excitement) ရွိေနမွာကို ကိုယ့္ကိုယ္ကို လက္ခံရပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး Public Speaking and Presentation ဟာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ဘြဲ႕ႀကိဳ၊ ဘြဲ႕လြန္ တက္ၾကမယ့္ သူေတြသာမကဘဲ၊ လုပ္ငန္းခြင္ နယ္ပယ္မွာ ေရာက္ေနသူေတြအတြက္လည္း အနည္းနဲ႕အမ်ားဆိုသလို မလြဲမေသြ ႀကံဳရမွာ ျဖစ္လို႕ တစံုတရာ ေတြးဆႏိုင္ေစဖို႕ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ဂ်ပန္မွာရတဲ့ တကၠသိုလ္က အေတြ႕အႀကံဳအခ်ိဳ႕ကို မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္။

ကနဦးအေနနဲ႕ ဒီပို႕စ္မွာ Presentation ေကာင္း တစ္ခု ျဖစ္ဖို႕ ဘာေတြ လုပ္ရမလဲ၊ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ရမလဲ ဆိုတာမေျပာခင္ Presentation နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ဆင္ျခင္သင့္တာေတြကို အရင္ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။

အခု ေျပာျပခ်င္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကေတာ့ မၾကာေသးခင္က ေက်ာင္းမွာ အတန္းတက္ရင္း ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေလးပါ။ ပါေမာကၡ (၃) ဦး နဲ႕ ေက်ာင္းသား (၂၀) ေက်ာ္ေလာက္ တက္ခဲ့တဲ့ မဟာဘြဲ႕တန္းရဲ႕ ေဆြးေႏြးပြဲ (Seminar) အတန္း တစ္ခုမွာ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာပါ။

ဒီအေၾကာင္းမေျပာခင္ တဆက္စပ္တည္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ဘြဲ႕ႀကိဳ၊ ဘြဲ႕လြန္တန္းေတြမွာ သင္ၾကားပို႕ခ်တဲ့ သင္ပံုသင္နည္းအခ်ိဳ႕ကို အျခားေသာႏိုင္ငံမ်ားမွာ သင္ၾကားေနၾကပံုနဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္ၾကည့္ႏိုင္ဖို႕ အၾကမ္းဖ်င္း ရွင္းျပခ်င္ပါေသးတယ္။

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ယခုလက္ရွိ ပညာေရးစနစ္အရ ဘြဲ႕ႀကိဳ၊ ဘြဲလြန္တန္းေတြမွာ ဘာသာရပ္ေတြကို ပို႕ခ်တဲ့အခါ ဆရာကပဲ အဓိက ေဟာေျပာပို႕ခ်တဲ့ (Lecture) တန္းနဲ႕ ဆရာက ဦးေဆာင္လမ္းျပေပးရံု (guide လုပ္ရံု) သာ လုပ္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကသာ အဓိက ပါ၀င္ေဆြးေႏြးရတဲ့၊ ဂ်ပန္လို ဇယ္မိ လို႕ အၾကမ္းဖ်င္း အသံထြက္ေခၚၾကတဲ့ (Seminar) တန္းဆိုၿပီး ေယဘုယ်အားျဖင့္ သင္ပံုသင္နည္း ႏွစ္နည္းနဲ႕ သင္ပါတယ္။

Lecture တန္း ဆိုရင္ ဆရာက ပင္ပန္းၿပီး ေက်ာင္းသားက သက္သာပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက ဆရာေဟာေျပာပို႕ခ်တဲ့ စာကို နားေထာင္၊ မွတ္သားရံုသာ လုပ္ရတာျဖစ္လို႕ ေက်ာင္းသားဘက္က အားစိုက္ရတာနည္းလို႕ သက္သာတယ္လို႕ အႀကမ္းဖ်င္း ေျပာတာပါ။ ဆရာေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ကြဲျပားမွဳ အနည္းငယ္ေတာ့ ရွိပါတယ္။

အဲ...Seminar မွာဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာင္းသားရဲ႕ participation က အဓိကေပါ့။ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာကို ကိုယ္တိုင္ ခ်က္နဲ႕လက္နဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ ၀င္ေရာက္ မေျပာဆိုႏိုင္၊ မေဆြးေႏြးႏိုင္ရင္ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးမွဳ (participation) ဆိုင္ရာ အမွတ္ မရႏိုင္သလို၊ ဆရာနဲ႕ အတန္းေဖာ္မ်ားကလည္း မေလးစားၾကပါဘူး။

ဒီမွာ အၾကမ္းအားျဖင့္ Lecture တန္းေတြမွာ လူမ်ားၿပီး၊ Seminar တန္းမွာက လူနည္းစုသာ ရွိၾကပါတယ္။ (ပံုမွန္ Seminar တန္း တစ္တန္းမွာ လူ ၆ ေယာက္၊ ၇ ေယာက္ ေလာက္သာ ရွိၿပီး၊ ေက်ာင္းသားအမ်ားဆံုး ရွိတဲ့ အတန္းမွ လူ ၂၀ ေလာက္သာ ရွိတာပါ။) ေနာက္ၿပီး အခ်ိဳ႕ေသာ Seminar တန္းေတြက တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး၊ semester ႏွစ္ခုစလံုး တက္ပါမွ credit (၂) ခု ပဲရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားေတြက Seminar တန္းေတြက အခ်ိန္ေပးရတာမ်ား၊ ပင္ပန္းၿပီး၊ credit ရတာ မတန္လို႕ မယူမျဖစ္ (compulsory) ကလြဲရင္ ေရွာင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမွန္တကယ္ စာလိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီလို Seminar တန္းေတြမွာသာ ပါေမာကၡေတြနဲ႕ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေျပာဆိုေဆြးေႏြးဖို႕ အခြင့္အေရး ပိုရၿပီး၊ ဆရာေတြကလည္း တစ္ဦးခ်င္းစီကို အခ်ိန္ေပး ဂရုထားႏိုင္တာ (individual attention ေပးႏိုင္တာ) ေၾကာင့္ တကယ့္ကို အက်ိဳးရွိတယ္လို႕ ဆိုခ်င္ပါတယ္။

အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေနရာမွာ ကိုယ့္ကုိယ္ကို ျပန္သံုးသပ္ရရင္ ကၽြန္ေတာ္က အေ၀းသင္ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ ျဖစ္တာမို႕၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာတုန္းက စာေမးပြဲအတြက္ ဖြင့္တဲ့ အနီးကပ္သင္တန္း (၁၀) ရက္ေလာက္က လြဲရင္ တစ္ခါမွ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ စာကို စနစ္တက် မသင္ဖူးပါ။ အခုဘြဲ႕လြန္သင္ယူမွဳဟာ ဘ၀မွာ ပထမဦးဆံုးေသာ ဆရာနဲ႕ စနစ္တက် ထိေတြ႕သင္ၾကားဖူးတဲ့ အဆင့္ျမင့္ပညာရပ္ပါပဲ။

ကၽြန္ေတာ္ေရာက္စ သုေတသနေက်ာင္းသားဘ၀ နဲ႕ မဟာတန္း ပထမႏွစ္၊ ပထမႏွစ္၀က္ (first semester) မွာတုန္းကေတာ့ မတတ္တေခါက္ အဂၤလိပ္စာေလးနဲ႕ သိတယ္လို႕ထင္ၿပီး၊ တကယ္တမ္းက်ေတာ့လည္း ေရေရလည္လည္ မသိတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ေတြကို participation အေနနဲ႕ ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဟုတ္လွၿပီ ထင္ခဲ့တယ္ေပါ့။ ဆရာေတြကလည္း ေက်ာင္းသားသစ္ေလးေတြ ႀကိဳးစားၿပီး ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးရွာတယ္ဆိုၿပီး မွားရင္ေတာင္ အျပစ္မျမင္ဘဲ အားေပး (encourage လုပ္) ၾကပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့မွ ဘာသာရပ္ေတြ ေလ့လာသင္ယူရာမွာ အဂၤလိပ္စကား တတ္ရံုေလာက္နဲ႕ မၿပီးဘဲ၊ သက္ဆိုင္ရာဘာသာရပ္ကို ႏွံစပ္ေအာင္ေလ့လာဖို႕၊ တကယ္နားလည္ၿပီး ပါ၀င္ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႕ဟာ ပိုအေရးႀကီးပါလား...ဆိုတာ သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ ကိုယ့္အေၾကာင္း ကိုယ္ျပန္ေတြးမိၿပီး ရွက္မိသလို၊ ေျပာရဲဆိုရဲျဖစ္လာေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးတဲ့ ဆရာေတြရဲ႕ ေစတနာကို လည္း အထူးေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။

ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ဘြဲ႕လြန္တန္းေတြမွာ အဂၤလိပ္စာ တတ္ကၽြမ္းဖို႕ (အနိမ့္ဆံုး communicable ျဖစ္ဖို႕) ဟာ ထည့္ေျပာစရာကို မလိုတဲ့ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး၊ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ သိနားလည္မွဳကေတာ့ တကယ့္ကို လိုအပ္တဲ့ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုခ်င္တာပါ။

Presentation ဆိုင္ရာကို ဆက္ပါေတာ့မယ္...

အဲဒီေန႕က Seminar မွာ တင္ျပေဆြးေႏြးသူ (Presenter) က ကၽြန္ေတာ္တို႕ တကၠသိုလ္ကေန လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ခန္႕က ပါရဂူဘြဲ႕ ရရွိသြား တဲ့ အသက္ ၄၀ ၀န္းက်င္၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ Public Sector က ၀န္ထမ္းတစ္ဦးပါ။ လက္ရွိ လက္ေအာက္ခံ ၀န္ထမ္း ၅၀၊ ၁၀၀ ၀န္းက်င္ ေလာက္ကို စီမံခန္႕ခြဲရတဲ့ ျမိဳ႕နယ္ဦးစီးမွဴး အဆင့္ရွိသူ တစ္ေယာက္လို႕ သိရပါတယ္။ Governance နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး Guest Speaker အေနနဲ႕ ျပန္လည္လာေရာက္ ေဆြးေႏြးတာပါ။

လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းခြင္ နယ္ပယ္ကေန လာၿပီး ပို႕ခ်တာကတေၾကာင္း၊ ပညာအဆင့္အေနနဲ႕လည္း ပါရဂူဘြဲ႕ကို ပူပူေႏြးေႏြး ရရွိထားသူ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒီလိုေဆြးေႏြးပြဲမ်ိဳးေတြနဲ႕ အကၽြမ္း၀င္တာေၾကာင့္ သတ္မွတ္ခ်ိန္ တစ္နာရီအတြင္း သူ႕ရဲ႕ေဆြးေႏြးတင္ျပမွဳကို ေ၀ေ၀ဆာဆာ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းေအာင္ တင္ျပေဆြးေႏြးသြားႏိုင္ပါတယ္။

အဲ ျပႆနာက...တင္ျပသူပုဂၢိဳလ္က PowerPoint Presentation လုပ္ရာမွာ lap top ကို ကိုယ္တိုင္ ကိုင္မသံုးဘဲ၊ ပါရဂူဘြဲ႕ လာတက္ေနသူ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြရဲ႕ အတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္း အင္ဒီုနီးရွားႏိုင္ငံသား ေက်ာင္းသားတစ္ဦးကို သူ႕ကိုယ္စား ကိုယ္တြယ္ခိုင္းပါတယ္။ သူ တင္ျပေဆြးေႏြးစဥ္ တေလွ်ာက္လံုး ထိုကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသူ ေက်ာင္းသားရဲ႕ အမည္ကို အႀကိမ္(၃၀) ေက်ာ္ေလာက္ ေခၚေ၀ၚၿပီး၊ အထက္စီးကေန အမိန္႕ေပးတဲ့ ေလသံနဲ႕ ေျပာဆိုဆက္ဆံသြားပါတယ္။

Presenter က အစပိုင္းမွာ ဆလိုက္မ်ား၊ ဗီဒီယိုမ်ားကို ေရွ႕ေနာက္ ျပသေစဖို႕ စသျဖင့္ ကူညီေပးသူ ေက်ာင္းသားကို နာမည္တပ္ ေခၚေ၀ၚၿပီး၊ သံုးေလးငါးႀကိမ္ေလာက္ ေျပာစဥ္က နားေထာင္သူပရိသတ္ (audience) မ်ား အေနနဲ႕ အထူးအေထြ ေ၀ဖန္ဖို႕ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တင္ျပသူက သူ႕ရဲ႕ တစ္နာရီၾကာ ေဆြးေႏြးမွဳမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ အတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္း နာမည္ကို အႀကိမ္ (၃၀) ေလာက္ ေခၚၿပီး၊ အမ်ားေရွ႕မွာ အထက္စီးသေဘာမ်ိဳးနဲ႕ ခိုင္းေစလာေတာ့ နားေထာင္သူေတြ အေနနဲ႕ အေတာ္ကို နားမခံသာ ျဖစ္လာပါတယ္။

အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားမ်ားဆိုရင္ ကူညီသူ (assist လုပ္ေပးသူ) ေက်ာင္းသားရဲ႕ နာမည္ကို Presenter က တစ္ႀကိမ္ ထပ္ေခၚတာ ၾကားရတိုင္း ရယ္ၾကသလို၊ အခ်ိဳ႕ကလည္း ႏွာေခါင္းရွံဳ႕ၾက၊ မႏွစ္သက္တဲ့ အမူအရာကို ျပေနၾကပါၿပီ။ ဒါကို ထိုပုဂၢိဳလ္က သတိမမူ မိတာလား၊ ကူညီသူ ေက်ာင္းသားအေပၚ သူ႕ရဲ႕ superior role ကို ျပခ်င္တာေၾကာင့္လား မသိ၊ မဆင္ျခင္ပါ။

ေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္ေတြဟာ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းေပမယ့္၊ ကူညီသူေက်ာင္းသားအေပၚ သူ႕ရဲ႕ျပဳမူပံုနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး၊ တင္ျပမွဳအဆံုး အေမးအေျဖ (Q & A) အပိုင္းမွာ ပါေမာကၡတစ္ဦးရဲ႕ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေ၀ဖန္မွဳကို ခံလိုက္ရပါတယ္။ တံုျပန္မွဳကေတာ့ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသူ ေက်ာင္းသားဟာ တကယ္ေတာ့ သူ႕ဌာနက လက္ေအာက္ခံ ၀န္ထမ္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ အမ်ားသိေအာင္ ေျပာရင္း သူ႕ရဲ႕ role ကို ျမႇင့္သြားပါေသးတယ္။

အဲဒီေန႕ ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ တင္ျပသူပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ဆက္ဆံျပဳမူပံု (treatment) နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ပရိသတ္မ်ား အၾကားမွာ အေတာ္ ဂယက္ရိုက္ သြားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ပါရဂူတန္းတက္ ေက်ာင္းသားရဲ႕ obedience ျဖစ္မွဳကို ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အဓိက ဆင္ျခင္စရာတစ္ခုက တင္ျပသူက ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားမ်ားအလယ္မွာ သူလိုခ်င္တာ၊ သူေပၚလြင္ေစခ်င္တာက သူ႕ဘယ္ေလာက္ တတ္သိေၾကာင္း၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း နဲ႕ ပရိသတ္ရဲ႕ အထင္ႀကီးမွဳ ကိုပါ။ သူတကယ္ရလုိက္တာက သူလိုခ်င္တာနဲ႕ ဆန္႕က်င္ဘက္ဆိုတာ သူသိပါေလစ...။

ဘြဲ႕ရဂ်ပန္လူငယ္မ်ားရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္ဘ၀ အစ

ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ဘဲြ႕ရလူငယ္တစ္ေယာက္ အၿမဲတမ္း လုပ္ငန္းခြင္ (Permanent Job) စ၀င္ရင္ တစ္လ လခ ဘယ္ေလာက္ရသလဲ၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပံုမွန္ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ရဲ႕ တစ္လ ၀င္ေငြဟာ ဘယ္ေလာက္လဲ ဆိုတာ ဂ်ပန္ကို ေရာက္ခါစကတည္းက သိခ်င္ေပမယ့္ ယဥ္ေက်းမွဳအရ မေမးခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္း ဒီမွာ ေနတာလဲ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ၊ အားနာစရာ မလိုေတာ့တဲ့ ခင္မင္တဲ့ ဂ်ပန္ သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း ရလာတာရယ္၊ သူတို႕ေတြကလည္း လိုလိုခ်င္ခ်င္ ေျပာျပခ်င္တာရယ္တို႕ေၾကာင့္ အၾကမ္းဖ်င္း ေမးျမန္း သိခဲ့ရတာေလးေတြကို မွ်ေ၀ခ်င္ပါတယ္။

လခ အေၾကာင္း မေျပာခင္ ဂ်ပန္မွာ ဘြဲ႕ႀကိဳ၊ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားေတြ အလုပ္ဘယ္လိုရွာသလဲဆိုတာ ရွင္းျပဖို႕လိုပါတယ္။ ဘြဲ႕ႀကိဳ တန္း (undergraduate) နဲ႕ ဘြဲ႕လြန္ (graduate) တန္း ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြဟာ ဘြဲ႕မရခင္ တစ္နွစ္အလိုမွာ အျမဲတမ္း အလုပ္အကိုင္ (Permanent Job) တစ္ခုခု ရေအာင္ ရွာၾကရပါတယ္။ ဘြဲ႕တစ္ခုခု ရၿပီးမွ ေအးေအးေဆးေဆး စိတ္ႀကိဳက္ အလုပ္ရွာမယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံ၊ စနစ္မ်ိဳး ဂ်ပန္ရဲ႕ လက္ရွိ လူမွဳစီးပြားေရးနယ္ပယ္မွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။




(၂၀၁၀၊ မတ္လက နာဂိုယာမွာက်င္းပတဲ့ ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ အခမ္းအနား တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား)

ဒါေၾကာင့္ ပံုမွန္ ေလးႏွစ္တက္ရတဲ့ (Bachelor's Degree) ဘြဲ႕တန္းမွာ တတိယႏွစ္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ၊ (Master's Degree) ဘြဲ႕လြန္တန္း မွာ မဟာတန္း ပထမႏွစ္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြဟာ ေက်ာင္းစာထက္ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြဖို႕အတြက္ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ အလုပ္ရွာ ေဆြးေႏြးပြဲ (ဂ်ပန္ေက်ာင္းသားမ်ား အေခၚ Shukatsu / Job-Hunting Seminar) မ်ား၊ အလုပ္ခြင္ အင္တာဗ်ဴးမ်ား နဲ႕သာ အလြန္အမင္း အလုပ္ရွဳပ္ၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ဒီလို အလုပ္ရွာေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတက္ဖို႕၊ အင္တာဗ်ဴးမ်ားေျဖဖို႕ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြဟာ ဂ်ပန္တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို အိမ္ဦးနဲ႕ၾကမ္းျပင္လို ဥဒဟို သြားလာၾကရပါတယ္။ ဥပမာ - မနက္မွာ တိုက်ိဳ၊ ညေနမွာ အိုဆာကာ၊ ေနာက္တစ္ရက္မွာ နာဂိုယာ နဲ႕ ဖူကူအိုကာ ကို ေရာက္ခ်င္ ေရာက္ေနတတ္ၾကပါတယ္။

Shinkensen လို႕ ေခၚတဲ့ က်ည္ဆန္ရထားရဲ႕ ေကာင္းမွဳေၾကာင့္ ဂ်ပန္တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို အခ်ိန္သက္သက္သာသာနဲ႕ သြားႏိုင္တာလည္း ပါတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ က်ည္ဆန္ရထားကလည္း ေစ်းအလြန္ႀကီးတာေၾကာင့္ သူတို႕လည္း ခ်င့္ခ်ိန္ စီးၾကရတာပါပဲ။ (ဥပမာ - ကီလိုမီတာ ၅၅၀ ခန္႕ကြာေ၀းတဲ့ အုိဆာကာ-တိုက်ိဳ ခရီးကို က်ည္ဆန္ရထားနဲ႕ တိုက္ရိုက္သြားရင္ အခ်ိန္ (၃) နာရီခန္႕သာ ၾကာပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ ယန္းတစ္ေသာင္းငါးေထာင္ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၅၀ ခန္႕) ေတာ့ ကုန္ပါမယ္။)

ဒီလို ဘြဲ႕မရခင္ တစ္ႏွစ္မွာ ႀကိဳတင္ အလုပ္ရွာရတာဟာ ဂ်ပန္လူငယ္ေတြၾကားမွာ ယဥ္ေက်းမွဳ ထံုးစံတစ္ခုလို ျဖစ္ေနၿပီး၊ အလုပ္ေကာင္းေကာင္း မရမွာ စိုးရိမ္ပူပန္ရတဲ့ pressure လည္း အေတာ္မ်ားတာကို ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္။

သူတို႕ၾကားမွာ ဘြဲ႕ရၿပီးၿပီးခ်င္း ငါက ဘယ္ကုမၸဏီမွာ ဘာရာထူးနဲ႕ အလုပ္၀င္မွာ ဆိုတဲ့အရာဟာလည္း အၿပိဳင္အဆိုင္ တစ္ခုလိုလဲ ျဖစ္ေနတာကို ရိပ္စားမိပါတယ္။ ဘြဲ႕ရၿပီးၿပီးခ်င္း စတင္၀င္ေရာက္မယ့္ အလုပ္ခြင္ နဲ႕ မိမိရဲ႕ visiting card ကို သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ မေျပာႏိုင္၊ မျပႏိုင္ရင္ အင္မတန္မွ ဂုဏ္ငယ္၊ သိမ္ငယ္ဖြယ္ရာ၊ ရွက္စရာလို႕ သူတို႕ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ယူဆထားၾကပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္၊ ၁၅ ႏွစ္ ခန္႕တုန္းက၊ ကမၻာ့စီးပြားေရး၊ ဂ်ပန္စီးပြားေရးေကာင္းတုန္းက ဆိုရင္ အလုပ္ရွာရတာ အခုလို သိပ္မခက္ခဲ (competitive) မျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘြဲ႕ရတစ္ေယာက္ အတြက္ အလုပ္ေကာင္း ၃၊ ၄ ခု ေစာင့္ေနေၾကာင္း၊ ႀကိဳက္ရာေရြး လုပ္လို႕ရေၾကာင္း နဲ႕ အလုပ္ရွာေဆြးေႏြးပြဲ၊ အင္တာဗ်ဴးမ်ားကို သြားလာရတဲ့ ကုန္က်စရိတ္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာကုမၸဏီမွ က်ခံေပးလို႕ အလုပ္ရွာရင္ အျမတ္ေတာင္ထြက္ေၾကာင္း ပါေမာကၡတစ္ဦး ေျပာျပတာကိုလည္း အမွတ္ရမိပါတယ္။ (ဥပမာ - နာဂိုယာက ေက်ာင္းသားတစ္ဦး တိုက်ိဳမွာ အလုပ္ခြင္ အင္တာဗ်ဴး (၃) ခု သြားေျဖတယ္ဆိုပါေတာ့၊ တိုက်ိဳမွာ ရွိတဲ့ ကုမၸဏီ (၃) ခု စလံုးက ခရီးစရိတ္ေပးလို႕ အရင္းထက္ အျမတ္ေတာင္ ထြက္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။)

ဒါေပမယ့္ အခု လက္ရွိကာလမွာေတာ့ ဂ်ပန္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဟာ အလုပ္ရရွိဖို႕ အလုပ္ရွာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ အင္တာဗ်ဴးမ်ားအတြက္ ေနထိုင္သြားလာ စားေသာက္စရိတ္ အၾကမ္းဖ်င္း အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၀၀၀) ကေန (၃၀၀၀) ၀န္းက်င္အထိ ရင္းႏွီးရတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ကုမၸဏီမ်ားကလည္း ခရီးစရိတ္ မေပးေတာ့ဘူးလို႕ သိရပါတယ္။

သူတို႕ေတြ လခ ဘယ္ေလာက္ရသလဲ မေျပာျပခင္ သူတို႕ဘယ္လိုအလုပ္မ်ိဳးကို စိတ္၀င္စားတယ္ ဆိုတာ အနည္းငယ္ ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ လူငယ္အမ်ားစုက ကုမၸဏီ၀န္ထမ္း (သူတို႕အေခၚ kaishain) သာ ျဖစ္ရင္ၾကပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားက အစိုးရ၀န္ထမ္း အလုပ္ကို အထင္ႀကီး၊ ဂုဏ္ယူၾကေပမယ့္ အစိုးရအရာရွိ ၀င္ခြင့္စာေမးပြဲရဲ႕ ခက္ခဲမွဳေၾကာင့္ တေၾကာင္း၊ ကုမၸဏီမ်ားမွာ အလုပ္လုပ္ရင္ ေငြးေၾကးအပါအ၀င္ ဘ၀မွာ ပိုမိုေအာင္ျမင္ႏိုင္တယ္လို႕ ေယဘုယ် ယူဆၾကတာက တေၾကာင္း၊ ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းအလုပ္က ဘြဲ႕ရလူငယ္မ်ားအၾကားမွာ ပိုေခတ္စားတာကို သတိထားမိပါတယ္။

ေနာက္သူတို႕ေတြလည္း ေယဘုယ်အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ နဲ႕ အျခားႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ေတြမွာလိုပဲ ရတဲ့ဘြဲ႕နဲ႕ တိုက္ရိုက္ သက္ဆိုင္တဲ့အလုပ္မွာ လုပ္ၾကတဲ့သူ ရွားပါတယ္။ ဘြဲ႕ဟာ လိုအပ္ခ်က္၊ သတ္မွတ္ခ်က္ တစ္ခုသာ ျဖစ္ၿပီး၊ ဘြဲ႕နဲ႕ လားလားမွ် မသက္ဆိုင္တဲ့ အလုပ္ေတြကို ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကသူေတြ အမ်ားအျပားပါပဲ။

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ ဒီပို႕စ္ရဲ႕အစမွာ ဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း ဘြဲ႕ရဂ်ပန္လူငယ္ေတြ လခ ဘယ္ေလာက္ရသလဲဆိုတာ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ဘြဲ႕မရခင္ တစ္ႏွစ္မွာ ႀကိဳတင္အလုပ္ရွာထားတဲ့၊ အသက္(၂၀) (၂၁) အရြယ္ သာမန္ဘြဲ႕ရ ဂ်ပန္လူငယ္တစ္ေယာက္ဟာ ဘြဲ႕ရၿပီးၿပီးခ်င္း အၿမဲတမ္း အလုပ္ (Permanent Job) အတြက္ အရည္အခ်င္း နဲ႕ ကုမၸဏီေပၚမူတည္ၿပီး လစဥ္ တစ္လကို ယန္း ေသာင္း ၂၀ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၀၀၀) နဲ႕ယန္း ၃၅ ေသာင္း (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၅၀၀) ၾကား ရပါတယ္။

ဘြဲ႕ရလူငယ္တစ္ေယာက္ အေနနဲ႕ နာမည္ႀကီး ကုမၸဏီမွာ ယန္း ၃၅ ေသာင္းနဲ႕ ခန္႕အပ္ ခံရၿပီဆိုရင္ေတာ့ မိမိရဲ႕အတန္းတူ သူငယ္ခ်င္းေတြၾကားမွာ အေတာ္ကို မ်က္ႏွာပြင့္ၿပီး၊ အလွ်ံအပယ္ ပါတီေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ယခု ၂၀၁၀၊ မတ္လမွာ ဘြဲ႕ရတဲ့ ဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကေတာ့ တိုက်ိဳမွာရွိတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခုမွာ တစ္လ ယန္း ၃၅ ေသာင္းနဲ႕ အလုပ္ရထားတာမို႕ သူ႕ပါတီမွာ အရက္ပုလင္းမ်ိဳးစံု ပုလင္း (၂၀) ေက်ာ္နဲ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ဒါနျပဳသြားပါေသးတယ္။

ႀကံဳႀကိဳက္တုန္း တဆက္တည္းေျပာျပရရင္ အစိုးရတကၠသိုလ္ (Public University) မ်ားက ပါေမာကၡတစ္ေယာက္ရဲ႕ လစာကေတာ့ တစ္လကို ယန္း ေသာင္း (၃၀) (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၀၀၀ ေက်ာ္) ရေၾကာင္း ပါေမာကၡတစ္ဦး ေျပာဘူးတာ မွတ္မိပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး၊ ဂ်ပန္ေတြ စီးပြားေရး မေကာင္းဘူး၊ လုပ္ခ၊ အပိုဆုေၾကး (Bonus) ေတြ ျဖတ္တယ္ ဆိုေပမယ့္လည္း Bonus က တစ္ႀကိမ္ကို ယန္း ေသာင္း ၂၀-၃၀ နဲ႕ တစ္ႏွစ္မွာ ႏွစ္ခါ ေပးေနၿမဲ၊ ရေနဆဲဆိုတာကို Bonus ရလို႕ ဘီယာအတူတူ ေသာက္ျဖစ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ ဂ်ပန္သူငယ္မ်ား ေက်းဇူးေၾကာင့္ သိရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အၾကမ္းဖ်င္း ဂ်ပန္မွာ အသက္ (၂၀) (၂၁) အရြယ္၊ ဘြဲ႕ရဂ်ပန္လူငယ္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ တစ္လကို ယန္း ၂၅ ေသာင္း ၀န္းက်င္နဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ အတိုင္းအတာ တစ္ခု အထိ စိတ္ေအးရပါတယ္။

ဒီပို႕စ္ကို ေရးေနရင္း မဟာဘြဲ႕ရ ဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ သူ႕ရဲ႕ ဘြဲ႕ရႏွဳတ္ဆက္ပြဲမွာ ေျပာသြားတာကိုလည္း ျပန္ေျပာျပခ်င္ပါေသးတယ္။

သူငယ္ခ်င္းက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မွဳ ဘာသာရပ္နဲ႕ မဟာဘဲြ႕ရသြားသူပါ။ သူ႕ကို ဘြဲ႕ရၿပီးေတာ့ မင္းဘာလုပ္မွာလဲလို႕ ၀ိုင္းေမးၾကေတာ့… ငါ တကၠစီေမာင္းမယ္လို႕ ေျဖသြားပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မွဳ ဘာသာရပ္နဲ႕ဘြဲ႕ရၾကသူ ဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္း အမ်ားစုက ကုလသမဂၢ (UN) မွာ လုပ္မယ္။ International NGOs တစ္ခုခုမွာ လုပ္မယ္ စသျဖင့္ အၿပိဳင္အဆိုင္ ေျပာေနၾကခ်ိန္မွာ တကၠစီေမာင္းမယ့္ သူငယ္ခ်င္းေၾကာင့္ အေတာ္ပြဲက်သြားပါတယ္။

ေဒသဆိုင္ရာ၊ ကမၻာ့ဆိုင္ရာေတြ (၂) ႏွစ္ေလာက္ ႀကီးႀကီးမားမား ေလ့လာၿပီးခါမွ ဘြဲ႕လည္းရေရာ၊ တကၠစီ ေမာင္းမယ္ဆိုတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္နဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ႀကီးႀကီးထားၾကတဲ့၊ ကုလသမဂၢ နဲ႕ နိုင္ငံတကာ NGOs မ်ားမွာ အဆင့္ျမင့္ရာထူးေတြ လုပ္ကိုင္ခ်င္ၾကတဲ့ အတန္းေဖာ္ သူငယ္ခ်င္းတသိုက္ ငိုရအခက္၊ ရီရအခက္ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။

သူက အခု မဟာဘြဲ႕ရၿပီးတဲ့ေနာက္၊ (၂) ႏွစ္ေလာက္ ေငြစုၿပီး ေဆးကုတဲ့ဆရာ၀န္ ျဖစ္ဖို႕ ေက်ာင္းဆက္တက္ခ်င္ေသးေၾကာင္း နဲ႕ လက္ရွိသူ႕အေနနဲ႕ ကုမၸဏီတစ္ခုခုမွာ ၀င္လုပ္ရင္ ယန္း ၂၀၊ ၂၅ ေသာင္း ေလာက္သာ ရႏိုင္တာမို႕၊ တိုက်ိဳမွာ သူတကၠစီ သြားေမာင္းရင္ တစ္လ ယန္း ၃၅ ေသာင္း ေလာက္ရႏိုင္တယ္လို႕ သူ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ့္ကို ေနာက္သီးျခား ရွင္းျပပါတယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီျဖစ္ရပ္၊ အေျခအေနေလးေတြဟာ လက္ရွိ ဂ်ပန္႔ လူမွဳ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး နယ္ပယ္ေတြမွာ တကယ္ျဖစ္ေနတာမို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕တေတြ တစံုတရာ ေတြးစရာေလးမ်ား ရႏိုင္ဖို႕ မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္။ (Shukatsu / Job-Hunting Seminar ဆိုင္ရာ ဗီဒီယိုမ်ားကို YouTube မွာ သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳႏိုင္ပါတယ္။)

Junior High School သို႕ အလည္ တစ္ေခါက္

ဒီေန႕ နာဂိုယာမွာရွိတဲ့ (၇) တန္း ကေန (၉) တန္း အထိ သင္တဲ့ Junior High School ကို Volunteer အျဖစ္ အတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႕ လိုက္သြားျဖစ္ပါတယ္။ သြားရတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ Junior High School ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ Presentation ေတြကို နားေထာင္ၿပီး မွတ္ခ်က္ေပးဖို႕၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအေၾကာင္း သူတို႕သိခ်င္တာ၊ မသိေသးတာေတြကို ရွင္းျပေပးဖို႕ပါ။

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္းေက်ာင္းေတြက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေရာက္ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းသားေတြကို ဖိတ္ေခၚၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ားအေၾကာင္း ၄င္းတို႕ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားကို မိတ္ဆက္၊ ရွင္းျပေစတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ဒီမွာ ေခတ္စားပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ အစီအစဥ္မ်ားဟာ Volunteer သက္သက္ျဖစ္ေပမယ့္၊ အခ်ိဳ႕ အစီအစဥ္မ်ားကေတာ့ သြားရတဲ့ခရီးအကြာအေ၀း ေပၚ မူတည္ၿပီး ခရီးစရိတ္အေနနဲ႕ ခ်ီးျမွင့္ေငြ ယန္း ၃၀၀၀ ကေန ယန္း ၅၀၀၀ ေလာက္အထိ ေပးပါတယ္။ ဒီလိုအစီအစဥ္ေတြကို သတိျပဳမိေနတာ ၾကာေပမယ့္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် တစ္ခါမွ မပါ၀င္ခဲ့ဖူးေသးပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ့္ကိုလည္း ဒီလိုခပ္ဆင္ဆင္တူတဲ့ အစီအစဥ္မ်ားမွာ ပါ၀င္ဖို႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မွဳဘာသာရပ္ဌာနက အတန္းေဖာ္ ဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္းမ်ားက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လေလာက္ ကတည္းက ေခၚေနခဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ေတြက ဌာနက ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ EIUP လို႕ ေခၚတဲ့ (Education for International Understanding Program) က အဖြဲ႕၀င္ေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူငယ္ခ်င္းေတြ စီစဥ္တဲ့ ေန႕ရက္တိုင္းမွာ ကိုယ္ယူထားတဲ့ အတန္းတစ္ခုခု ရွိေနတာေၾကာင့္ လိုက္သြားဖို႕ တစ္ခါမွ အဆင္မေျပခဲ့ပါဘူး။ အားတဲ့အခ်ိန္နဲ႕တိုက္ဆိုင္ရင္ေတာ့ သြားမယ္လို႕ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းကို ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း သူငယ္ခ်င္းက ၂၀၁၀၊ ဇန္န၀ါရီလေလာက္မွာ လုပ္မယ့္အစီအစဥ္မွာပါဖို႕ ကၽြန္ေတာ့္ကို လြန္ခဲ့တဲ့ (၂) လ၊ (၃) လ ခန္႕က စ ေျပာလာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကေတာ့ အခု semester မွာ တက္ရတဲ့ အတန္းေတြ၊ စာေတြနဲ႕ ပိေနတာေၾကာင့္၊ ဒီအစီအစဥ္နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္မပါေတာ့ဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ပတ္ ေလာက္က သူငယ္ခ်င္းက ထပ္ေျပာေတာ့လည္း အေျဖအတိအက် မေပးခဲ့ပါဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ သြားဖို႕အတြက္ အခ်ိန္ကို မေပးႏိုင္၊ မေပးခ်င္ဘူး ျဖစ္ေနတာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ (၂) ပတ္ေလာက္မွာေတာ့ သူက အတင္းအက်ပ္ကို လုိက္ဖို႕ေျပာလုိ႕ စိတ္မပါဘဲ သေဘာတူခဲ့ရပါတယ္။ (စကားခ်ပ္) သူငယ္ခ်င္းက ေခ်ာတဲ့ ဂ်ပန္မေလး ျဖစ္ေနလို႕ပါ :P

ဒီလိုနဲ႕ ဒီေန႕ေတာ့ ေရွာင္လို႕မရတဲ့ ဒီအစီအစဥ္ကို လိုက္ဖို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ ၁၂ နာရီမွာ စုရပ္မွာ ဆံုၾကပါတယ္။ သြားရမယ့္ေက်ာင္းက ကၽြန္ေတာ္တို႕ တကၠသိုလ္နဲ႕ လမ္းေလွ်ာက္သြားရင္ မိနစ္ (၂၀) ေလာက္ပဲၾကာမွာမို႕ အားလံုး တေပ်ာ္တပါး လမ္းေလွ်ာက္သြားၾကပါတယ္။ ေန႕လည္စာ မစားရေသးတာေၾကာင့္ ဦးေဆာင္တဲ့ ကၽြန္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္းမေလးက အားလံုးကို Onigiri (ဂ်ပန္ထမင္းလံုး) ၀ယ္ေကၽြးပါတယ္။


ဒီတစ္ေခါက္သြားၾကတဲ့ Volunteer ေတြကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္အပါအ၀င္ ဟန္ေဂရီ၊ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ မြန္ဂိုလီးယား ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားနဲ႕ ကၽြန္ေတာ့္တို႕ တစ္ဦးခ်င္းအတြက္ ဘာသာျပန္ေပးမယ့္ ဂ်ပန္အတန္းေဖာ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။


(Junior High School, Nagoya, Japan)


ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးနဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၊ ဆရာမေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႕ကို ဂ်ပန္ထံုးစံ ေရေႏြးၾကမ္း၊ မုန္႕ တို႕နဲ႕ ဧည့္ခံၿပီး၊ ေက်ာင္းအေၾကာင္း အနည္းငယ္ရွင္းျပပါတယ္။ အခုေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ (၆၀၀) ခန္႕ရွိေၾကာင္း၊ ပညာေရးဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းအသစ္အရ စာသင္ခန္းတစ္ခန္းမွာ ေက်ာင္းသား (၃၀) ခန္႕သာ ထားေတာ့ေၾကာင္း နဲ႕ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ ရွင္းျပခ်က္အရ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေက်ာင္းမ်ားမွာ အခုေနာက္ပိုင္း English နဲ႕ပတ္သက္လို႕ Native Speaker တစ္ေယာက္ (သို႕) ႏွစ္ေယာက္ ခန္႕ပါ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္းကို သိရပါတယ္။

ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြရဲ႕ ငယ္စဥ္ေက်ာင္းသားဘ၀ကို ေမးေတာ့ ပါကစၥတန္က သူငယ္ခ်င္းေျဖတာ ဗဟုသုတရဖြယ္ပါ။ သူငယ္ခ်င္းက ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ၊ တရားေရးနယ္ပယ္မွာ ရာထူးတာ၀န္ႀကီးတစ္ခုကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့၊ ဗဟုသုတၾကြယ္၀တဲ့ လူလတ္ပိုိင္းတစ္ဦးပါ။ သူက သူငယ္စဥ္က အမိုးအကာမရွိ သစ္ပင္ေအာက္မွာ လူ (၄၀၊ ၅၀) နဲ႕အတူ ၀ိုင္းထိုင္၊ စာသင္ရင္း သူ႕ဘ၀ကို ေက်ာ္ျဖတ္လာေၾကာင္း ရွင္းျပပါတယ္။ ဘ၀မွာ ကိုယ့္ထက္ ၾကမ္းတမ္းခက္ခဲတဲ့ ခရီးကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး၊ ေအာင္ျမင္ေနသူေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနေသးတာ ဆင္ျခင္စရာပါပဲ။

အဲဒီေနာက္ ဒီေန႕အစီအစဥ္နဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့အတန္းမ်ားက ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြက ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ားအေၾကာင္းကို ေလ့လာထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၄င္းတို႕ေတြက သူတို႕ေလ့လာထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို စာ၊ ပန္းခ်ီ၊ ဓါတ္ပံုေတြနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေတြကို ရွင္းလင္းၿပီး Presentation လုပ္မွာျဖစ္ေၾကာင္း နဲ႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြက ေက်ာင္းသားေလးေတြရဲ႕ ရွင္းလင္းတင္ျပခ်က္ေတြ အေပၚမွာ မွတ္ခ်က္ေပး၊ အမွားျပင္ေပး၊ မသိတာ ရွင္းလင္းေျပာၾကားေပးဖို႕ ေက်ာင္းက ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသား ေက်ာင္းသားတစ္ဦးစီက အတန္းတစ္ခုစီကို တာ၀န္ယူ၊ ပါ၀င္ရမွာျဖစ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ ကိုယ္အုပ္စုနဲ႕ကိုယ္ ဆိုင္ရာအတန္းရွိရာကို ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။


School Corridor

အတန္းပိုင္ဆရာ၊ ဘာသာျပန္ေပးမယ့္ သူငယ္ခ်င္း နဲ႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ အခန္းထဲ ၀င္တဲ့အခါမွာ စူးစမ္းၿပီး ၀ိုင္းၾကည့္ၾကတာကေတာ့ လန္႕ခ်င္စရာပါပဲ။ ဆရာက အတန္းနဲ႕ကၽြန္ေတာ့္ကို စတင္ မိတ္ဆက္ေပးၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း ကုိယ့္အေၾကာင္း အနည္းငယ္ ေျပာၿပီး ထပ္ မိတ္ဆက္ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေလးေတြရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ Presentation စတင္ပါေတာ့တယ္။ သူတို႕ေလးေတြကို တစ္ဖြဲ႕မွာ ၄၊ ၅ ဦးခန္႕နဲ႕ အဖြဲ႕ (၆) ခြဲထားတာပါ။ တစ္ဖြဲ႕ခ်င္းစီက မတူတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ဂ်ပန္လို ကၽြန္ေတာ့္ကို ရွင္းလင္းေျပာျပၾကပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိသေလာက္ ျပန္ေျပာရရင္ ပထမအဖြဲ႕က ေရႊတိဂံုဘုရားအေၾကာင္းကို က်ိဳတိုမွာ ရွိတဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက အျမင့္ဆံုး Toji Temple နဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္ၿပီး သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႕တကြ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျပာသြားပါတယ္။ (၅ ဆင့္ရွိတဲ့ Toji Temple ဟာ ၅၇ မီတာ (ေပ ၁၈၀) ရွိၿပီး၊ သစ္သားနဲ႕ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက အျမင့္ဆံုး Temple ျဖစ္ပါတယ္။


Toji Temple, Kyoto (ကၽြန္ေတာ္ က်ိဳတိုသြားတုန္းက ရိုက္ခဲ့တဲ့ပံုပါ။)

ေနာက္ပုဂံ အေၾကာင္း။ ဒုတိယအဖြဲ႕ က ရွင္ျပဳ နဲ႕ မဂၤေဆာင္အေၾကာင္း။ ရွင္ျပဳ အေၾကာင္း ေျပာတုန္းက ေမာင္ရင္ေလာင္းကို ေျမႀကီးနဲ႕မထိေအာင္ ထမ္းပိုးၾကပံု၊ ရွင္ေလာင္းလွည့္ပံု၊ ေခါင္းရိတ္တာကအစ အေသးစိတ္ေျပာသြားျပန္ပါတယ္။ တတိယအဖြဲ႕က ျမန္မာစီးပြားေရး နဲ႕ လုပ္ငန္းေတြအေၾကာင္း၊ ေနာက္ျမန္မာႏိုင္ငံက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ကားေဟာင္းေတြ တင္သြင္းတဲ့အေၾကာင္း နဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေစ်းအလြန္ျမင့္တဲ့ကားေစ်းႏွဳန္းအေၾကာင္းေတြကို ဓါတ္ပံုနဲ႕တကြ ေျပာပါတယ္။ ၄ဖြဲ႕ေျမာက္ ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ အားကစားအေၾကာင္း။ ျမန္မာ့လက္ေ၀ွ႕၊ ျခင္းလံုး နဲ႕ အခုေနာက္ဆံုး Pro Football Club ေတြ အေၾကာင္းကအစ ေျပာႏိုင္ၾကပါတယ္။ ၅ဖြဲ႕ေျမာက္အုပ္စုက ျမန္မာစာလံုးမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ေရးထားၿပီး၊ ျမန္မာ့ဂီတ၊ ေစာင္းအပါအ၀င္ ရိုးရာတူရိယာေတြ နဲ႕ ေခတ္ေပၚနာမည္ႀကီးအဆိုေတာ္အဖြဲ႕ေတြ အေၾကာင္း။ ေနာက္ကၽြန္ေတာ္သေဘာက်မိတာကေတာ့ သူတို႕ရဲ႕ ျမန္မာသီခ်င္းေတြနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့မွတ္ခ်က္ပါပဲ။ သူတို႕ေတြက ျမန္မာေတြက အမ်ားေသာအားျဖင့္ သီခ်င္းေတြကို ကိုယ္ပိုင္မစပ္ဘဲ ေကာ္ပီေတြဆိုၾကေၾကာင္း၊ အေနာက္တိုင္း၊ အဓိကအေနနဲ႕ အေမရိကန္သီခ်င္းေတြကို ေကာ္ပီလုပ္ေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအဖြဲ႕ကေတာ့ ျမန္မာ့အစားအစာေတြျဖစ္တဲ့ မုန္႕ဟင္းခါး၊ အုန္းႏို႕ေခါက္ဆြဲ၊ နန္းႀကီး နဲ႕ ျမန္မာဘီယာ ပါမက်န္ ရြတ္ျပၾကလို႕ ကၽြန္ေတာ္ေတာင္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ဗိုက္ဆာသြားပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတြရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္ရွိေစ်းႏွဳန္းေတြကိုလည္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ေစ်းႏွဳန္းေတြနဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္တင္ျပသြားပါတယ္။





သူတို႕ေလးေတြရဲ႕ ျမန္မာအေၾကာင္း Presentation ေတြကို နားေထာင္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ခံစားမွဳေတြ အေတာ္စံုသြားပါတယ္။

ဦးဆံုးကေတာ့ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ႏိုင္ငံျခားသားကေလးေတြ ကုိယ့္ႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို တခမ္းတနား ရွင္းျပတာ နားေထာင္ရလို႕ ဂုဏ္ယူမိတာပါပဲ။ ေနာက္အခ်က္က ဒီ အသက္ (၁၃၊ ၁၄) ႏွစ္အရြယ္ ကေလးေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္အေပၚမွာ ေရးျပခဲ့တာေတြအပါအ၀င္ သီတင္းကၽြတ္ မီးထြန္းပြဲ၊ ဗုဒၶအေၾကာင္းပါမက်န္ အေၾကာင္းအရာစံု ကို တကယ့္ကို ႏွံႏွံစပ္စပ္ ေျပာဆိုရွင္းျပႏိုင္လို႕ပါပဲ။ ျမန္မာအသံထြက္ေတြျဖစ္တဲ့ ျခင္းလံုး၊ မုန္႕ဟင္းခါး၊ နန္းႀကီး၊ အုန္းႏို႕ေခါက္ဆြဲ စတာေတြကိုလည္း ပီပီသသ ထြက္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ Powerpoint မသံုးတာကလြဲလို႕ သူတို႕အရြယ္နဲ႕ သူတို႕ တင္ျပသြားတာဟာ တခ်ိဳ႕ေသာ ဘြဲ႕ႀကိဳ၊ ဘြဲ႕လြန္တက္ေက်ာင္းသားေတြထက္ သာတယ္လို႕ ေျပာလို႕ရပါတယ္။ သူတို႕ ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ ကိုယ္မသိတာလည္း ပါရဲ႕။ ေနာက္တစ္ခု ခ်ီးက်ဴးမိတာကေတာ့ သူတို႕ရဲ႕ Presentation တိုင္းရဲ႕အဆံုးမွာ ေမးခြန္း (သို႕) comments တစ္ခုခု ပါစၿမဲပါ။ ဆရာတိုက္တြန္းတာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ ဒီလို imaginative ျဖစ္တာဟာ အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ အေလ့အက်င့္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ ငယ္စဥ္ကတည္းက ဒါေရး၊ ဒါက်က္ စနစ္ေၾကာင့္ အခုအရြယ္အထိ ေမးခြန္းေမးပါ၊ comments ေပးပါဆိုရင္ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႕ ထြက္မလာေသးပါဘူး။ imaginative ျဖစ္ဖို႕ အေတာ့္ကို ႀကိဳးစားေနရတုန္းပါ။ ကေလးေတြရဲ႕ Presentation ေတြ အားလံုးအၿပီး၊ Q&A section လာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကို သိခ်င္တဲ့ေမးခြန္းမ်ား ေမးဖို႕ အတန္းပိုင္ဆရာေျပာေတာ့ လက္ေထာင္ၾကတာ ေက်ာင္းသားတ၀က္နီးပါးေလာက္ပါပဲ။ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ကစလို႕၊ လက္ေ၀ွ႕ထိုးဖူးသလား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြမ်ားတာလဲ၊ ေနာက္ေက်ာင္းသူတစ္ေယာက္ကေတာ့ အိုးစည္၊ ဗံု ေတြကို တိရစာၦန္သားေရေတြနဲ႕ လုပ္တယ္ၾကားဖူးလို႕၊ ဘယ္အေကာင္ရဲ႕ သားေရနဲ႕လုပ္တာလဲ ကအဆံုး ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေမးၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ေမးသမွ်ကို မေျဖႏိုင္ပါဘူး။ မသိတာကို မသိဘူးသာ ရိုးသားစြာ ၀န္ခံခဲ့ရပါတယ္။

ေနာက္ဆံုး ကၽြန္ေတာ့္ဘက္ကလည္း အသင့္ျပင္ဆင္ထားတဲ့၊ ဓါတ္ပံုမ်ားမ်ားပါတဲ့ ျမန္မာ Country Profile Presentation ကို သူတို႕ေလးေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့ Presentation နဲ႕ တိုက္ဆိုင္ရွင္းျပခဲ့လို႕ သူတို႕ေတြ အေတာ္စိတ္လွဳပ္ရွား၊ ၀မ္းသာၾကပါတယ္။ ဥပမာ လိုရင္းေျပာရရင္၊ ေရႊတိဂံုဘုရားအေၾကာင္း Present လုပ္သူက ေရႊတိဂံုဘုရားပံုျပၿပီး ကၽြန္ေတာ္က ျပန္ရွင္းျပလို႕ေပ်ာ္၊ ရွင္ျပဳ အေၾကာင္းေျပာသူက ကိုရင္ေလးေတြ ဓါတ္ပံုျမင္ရလို႕ေပ်ာ္၊ ေနာက္ မဂၤလာေဆာင္အေၾကာင္း ေျပာသူကလည္း ျမန္မာမဂၤလာေဆာင္ပံုေတြ ေတြ႕ရလို႕၊ ျခင္းလံုးသမားကလည္း ျခင္းလံုးပံု ျမင္ရလုိ႕ ၀မ္းသာနဲ႕ေပါ့။

ေနာက္ႀကံဳတုန္းေျပာရရင္ ဂ်ပန္မွာလုပ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ Presentation ေတြမွာ ျမန္မာအကၡရာ နဲ႕ လက္ရွိသံုးစြဲေနတဲ့ ေငြေၾကးဓါတ္ပံုေတြ ျပရင္ ၾကည့္ရွဳသူေတြ အေတာ္စိတ္၀င္စားၾကပါတယ္။ ေငြေၾကးနဲ႕ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ျမန္မာေငြေၾကးေပၚမွာ ဘာေၾကာင့္ အေကာင္ပံုေတြ ေဖာ္ျပရတာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ မၾကာခဏ အေမးခံရၿပီး၊ အေျဖရ ၾကပ္ေစပါတယ္။ :) ကၽြန္ေတာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံက ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ပညာသင္ၾကားေရးကို ဓါတ္ပံုနဲ႕အတူ ရွင္းျပေတာ့လည္း အတန္းပိုင္ဆရာအပါအ၀င္ သူတို႕ေလးေတြ အေတာ္စိတ္၀င္စားၾကပါတယ္။ ေနာက္ break တိုင္းမွာ ကၽြန္ေတာ့္ကို အမွတ္တရ လက္မွတ္ေတြ ၀ိုင္းထိုင္းခိုင္းၾကလို႕ ဘယ္ကေနဘယ္လို celebrity ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္သြားပါေသးတယ္။

ေနာက္ဆံုးအစီအစဥ္အေနနဲ႕ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ အခ်ိန္တို Powerpoint ဓါတ္ပံုျပရင္း ကုန္ဆံုးခဲ့တဲ့ ဒီေန႕ Volunteer အစီအစဥ္ဟာ ကၽြန္ေတာ္ေရာ၊ သူတို႕ေလးေတြပါ တစ္ကယ့္ကို အမွတ္တရ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ေယဘုယ်သံုးသပ္ရရင္ ဒီလိုအစီအစဥ္ေတြဟာ ဂ်ပန္ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ႕ ဗဟုသုတ၊ အေတြးအေခၚ ကို တိုးတက္ေစရံုသာမကဘဲ သူတို႕ကို အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေစ့ေဆာ္မွဳ motivation ျဖစ္ေစမယ္လို႕လည္း ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ဘက္က ေက်ာင္းသားေလးေတြ နဲ႕ အတန္းပိုင္ဆရာကို ျပန္ေမးခဲ့တာကေတာ့ ဒီလိုေကာင္းမြန္ျပည့္စံုတဲ့ Presentation ေတြလုပ္ႏိုင္ဖို႕ သူတို႕ေတြ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ယူခဲ့ရသလဲဆိုတာကိုပါ။ သိရွိခဲ့တဲ့အေျဖကေတာ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေလးေတြကို စာသင္ႏွစ္ ပထမႏွစ္၀က္မွာ ဂ်ပန္အေၾကာင္းေလ့လာခိုင္းတယ္၊ ဒုတိယႏွစ္၀က္မွာ သက္ဆိုင္ရာ သူတို႕Present လုပ္မယ့္ ႏိုင္ငံကို comparative study သေဘာနဲ႕ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံနဲ႕ ႏိွဳင္းယွဥ္ေလ့လာေစတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

သူတို႕ေလးေတြဆီက ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းေလ့လာရင္းနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားခ်င္လာတယ္ဆိုတဲ့စကားေတြ၊ ကၽြန္ေတာ္ျဖည့္စြက္ ရွင္းလင္းျပသခဲ့တဲ့ Presentation ေၾကာင့္ သူတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပိုစိတ္၀င္စားလာတယ္ဆိုတာေတြ ၾကားရလို႕ ကၽြန္ေတာ္မအားတဲ့ၾကားထဲက အခ်ိန္ေပးရက်ိဳးနပ္တယ္လို႕ ၀မ္းေျမာက္စြာ ယူဆမိပါတယ္။ ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္ျပန္ခါနီး အခန္းထဲက ထြက္ဖို႕ျပင္ေတာ့ တညီတညြတ္တည္း ျမန္မာလို ၀ုိင္းႏွဳတ္ဆက္ၾကတဲ့

ေနာက္ျပန္ဆံုၾကေသးတာေပါ့

ဆိုတဲ့စကားသံမ်ားကို ၾကားေယာင္ရင္း ဒီပို႕စ္ေလးကို ဒီေန႕ေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ Junior High School က ဂ်ပန္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ မွတ္တမ္းတင္ေရးလိုက္ရပါေၾကာင္း။