Saturday, September 25, 2010

သူငယ္ခ်င္းမ်ား (၁)...ဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ အေၾကာင္း

ဂ်ပန္မွာ ခင္မင္သြားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ နဲ႕ ဂ်ပန္ သူငယ္ခ်င္းေတြ အေၾကာင္းကို သူငယ္ခ်င္းမ်ား ဆိုတဲ့ ပို႕စ္ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေရးသြားဖို႕ စိတ္ကူးမိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ သူတို႕အားလံုးဟာ ကၽြန္ေတာ္ ဂ်ပန္မွာ ရွိေနစဥ္ ကၽြန္ေတာ္ကို တနည္းနည္းနဲ႕ ေစ့ေဆာ္မွဳ ေတြေပး (motivate လုပ္) တယ္။ သူတို႕ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ေတြးေခၚစဥ္းစားမွဳေတြကို အတိုင္းအတာတစ္ခု အေနနဲ႕ ေျပာင္းလဲေစ တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ပိုမို ရင့္က်က္ေစတယ္။ သူတို႕ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ့္ကို တနည္းတဖံု ပံုေဖာ္ေပးသူ (shape လုပ္ေပးသူ) ေတြ ျဖစ္ေနလို႕ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူငယ္ခ်င္းေတြ အေၾကာင္းေတြကို ေပါ့ေပါ့ပါးပါးပဲ ေရးဖို႕ ရည္ရြယ္ထားလို႕ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးသာ ဖတ္ၾကပါဗ်ာ။

သူငယ္ခ်င္းမ်ား...(၁)

ဒီေန႕ ညေန ကြန္ျပဴတာထဲက ဖိုင္ေတြကို စနစ္တက် စီစဥ္ (arrange လုပ္) ေနတုန္း ဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ဆီက ဖုန္းလာပါ တယ္။ သူက ကၽြန္ေတာ့္ကို...
(လံုးတံုး) ေရ၊ မင္း အားလား၊ အားရင္ ေနာက္ နာရီ၀က္အတြင္း ငါ မင္းအိမ္ ခဏ လာခ်င္တယ္
လို႕ ဆိုလာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဒီေန႕အေထြအထူး အစီအစဥ္ မရွိလို႕ လာခဲ့ဖို႕ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ တဆက္တည္း ဒီသူငယ္ခ်င္း ရွန္ဟိုင္းမွာ internship ဆင္းေနတာ သိထားေတာ့ ေၾသာ္...ဒီေကာင္ေတာင္ တစ္လေလာက္ ၾကာမယ္ေျပာၿပီး၊ ျပန္ေရာက္တာ တယ္ျမန္ပါလားလို႕ ေတြးလိုက္မိပါတယ္။

မၾကာခင္ ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကို ရွန္ဟိုင္းျပန္ လက္ေဆာင္ေတြ ေပးပါေလေရာ။ ရွန္ဟိုင္းက မုန္႕တစ္ဗူးနဲ႕ မလံုတလံု ေကာင္မေလးပံုေတြပါတဲ့ ဖဲထုပ္ တစ္ထုပ္ပါ။ ဒီကေကာင္ကလည္း သိပ္မႀကိဳက္ရွာဘူး သြားကိုၿဖီးလို႕ေပါ့။ ဒီဖဲထုပ္နဲ႕သာ ရန္ကုန္က သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ ေဆာ့လိုက္ရင္ ဒီေကာင္ေတြလည္း ကၽြန္ေတာ့္လို ၿဖီးေနမွာ ျမင္ေယာင္မိလို႕ပါ။ :P ဒီဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္းက ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ဆြီဒင္ကုိ သြားလည္ၿပီး အျပန္မွာလည္း ကၽြန္ေတာ့္ကို ဆြီဒင္က souvenir ေတြ ေပးဖူးပါေသးတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာမိတဲ့ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရာ ဓေလ့တစ္ခုက ျပည္တြင္း ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္ပ ပဲျဖစ္ျဖစ္ ခရီးတစ္ခုခု သြားျပီဆိုရင္၊ အျပန္မွာ ခင္မင္တဲ့ သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြအတြက္၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ဆိုရင္ေတာ့ အတန္းေဖာ္ သူငယ္ခ်င္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္ဆရာသမား အတြက္ ေဒသထြက္လက္ေဆာင္ သို႕ စားစရာ (ဂ်ပန္အေခၚ အိုမိယာဂဲ omeyage - souvenir) ကို ၀ယ္စၿမဲပါပဲ။


(Kyoto က omeyage (souvenir) ဆိုင္တစ္ခု)


(Okinawa က omeyage (souvenir) ဆိုင္တစ္ခု)

သူတို႕အတြက္ေတာ့ အိုမိယာဂဲဖိုး ယန္း ၁၀၀၀၊ ယန္း ၂၀၀၀ ဟာ အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္ ( ဂ်ပန္လို အာရုဗိုက္တို arubaito - part-time job) တစ္နာရီ၊ ႏွစ္နာရီ လုပ္ခနဲ႕ ညီမွွ်တာေၾကာင့္ တတ္ႏိုင္၊ ၀ယ္ႏိုင္ၾကေပမယ့္၊ ႏိုင္ငံျခားသားေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ သိပ္မ၀ယ္ၾကပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားသားေက်ာင္းသားေတြ ခရီးသြားၿပီး အိုမိယာဂဲ မ၀ယ္ၾကရင္လည္း ဂ်ပန္ေတြက အံ့ၾသၾကပါတယ္။

ဒီဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္းနဲ႕ သူငယ္ခ်င္း စျဖစ္ပံုကိုလည္း ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ သူနဲ႕ဘယ္လိုစသိသလဲ ေျပာဖို႕ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕ က်ဴတာ (tutor) အစီအစဥ္ကို အရင္ေျပာျပဖို႕ လိုပါတယ္။

ဂ်ပန္မွာ မဟာတန္း၊ ပါရဂူတန္း လာတက္ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ေက်ာင္းသားမ်ားကို တကၠသိုလ္ရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာဌာနအသီးသီးက ေရာက္ခါစမွာ လိုအပ္တာမ်ား ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ဖို႕ က်ဴတာ (tutor) ေတြ ခန္႕ေပးပါတယ္။ က်ဴတာေတြဟာ ဘြဲ႕ႀကိဳ၊ ဘြဲ႕လြန္၊ ပါရဂူဘြဲ႕ တက္ေရာက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြပါပဲ။

ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ ေရာက္စ သုေတသနေက်ာင္းသားဘ၀မွာ သူငယ္ခ်င္းေတြ အသီးသီး က်ဴတာေတြ ရသြားေပးမယ့္ ကၽြန္ေတာ့္မွာ တစ္ေယာက္မွ မရပါဘူး။ ဒါနဲ႕ ပါေမာကၡတူ စီနီယာ (senior) ကို ေမးၾကည့္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ဆရာက သူ႕ကိုလည္း မဟာတန္း စတက္မွသာ က်ဴတာေပးတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေၾသာ္...ဒါဆို ဆရာက ငါ့ကိုလည္း ေနာက္ေပးမွာေပါ့ဆိုၿပီး ဆရာေပးမယ့္ ရက္ကိုသာ ေစာင့္ေနခဲ့ပါတယ္။

ဆရာေပးမယ့္ က်ဴတာကို ေစာင့္ေနရင္း အမွတ္မထင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ တကၠသိုလ္ရဲ႕ student partnership program ကို ေၾကာ္ျငာသင္ပုန္း (notice board) မွာ သြားေတြ႕ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ cross cultural exchange ကို စိတ္၀င္စားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ေလွ်ာက္ထားဖို႕ပါပဲ။ ႏိုင္ငံျခားသားေက်ာင္းသားေတြ နဲ႕ ဂ်ပန္ေက်ာင္းသားေတြ အခ်င္းခ်င္း ခင္မင္ေစဖို႕၊ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ အေၾကာင္းေတြ ပိုမိုသေဘာေပါက္ေစဖို႕ ေတြ႕ဆံုမိတ္ဆက္ေပးတဲ့ အစီအစဥ္ပါ။

စိတ္၀င္စားလို႕ ေလွ်ာက္ထားရင္းနဲ႕ ဒီပို႕စ္အစက ေရးသားခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္းနဲ႕ စေတြ႕တာပါပဲဗ်ာ။ ႏို၀င္ဘာမွာ ေလွ်ာက္ၿပီး ေနာက္ႏွစ္ ဇြန္လက်မွ ရတာပါ။ တကၠသိုလ္က အမ်ားအားျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႕အႀကံဳရွိတဲ့ ဂ်ပန္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြနဲ႕သာ တဲြဖက္ေပးပါတယ္။ အျဖဴေကာင္ေတြဆိုရင္ေတာ့ ဂ်ပန္မေတြက ဘယ္ႏိုင္ငံကဆိုၿပီး အသီးသီး ေတာင္းဆိုသြားလို႕ အရျမန္တယ္ ဆိုပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံသားမ်ား တခါတေလ အဲဒီလို ၾကံဖန္ မ်က္ႏွာငယ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဘယ္ေကာင္မေလးနဲ႕မ်ား တြဲရမလဲ မွတ္တယ္...။ အစက ကၽြန္ေတာ့္ကို ဘြဲ႕ႀကိဳ (undergraduate) တစ္ေယာက္နဲ႕ တြဲေပးမယ္ဆိုၿပီး၊ ေနာက္မွ ဘယ္ကဘယ္လို အခု ခ်ာတိတ္ျဖစ္သြားမွန္း မသိပါဘူးဗ်ာ။ ႏွစ္ေယာက္စလံုးက ေကာင္မေလး ေမွ်ာ္မွန္းထားၾကတာဆိုေတာ့...ေနာက္မွ ျပန္ေျပာၿပီး ရယ္ရပါေသးတယ္။

သူကို႕စေတြ႕ေတာ့ မင္းျမန္မာအေၾကာင္း ဘာေတြသိသလဲ ေမးမိတယ္။ သူျပန္ေျပာတာက...ငါသိပ္ေတာ့ မသိပါဘူး သိတာတစ္ခုက မင္းတို႕ဘုရားက ေဂးတဲ့ဗ်ာ။ သူ႕စကားလည္း ၾကားေရာ ကၽြန္ေတာ့္မွာ လန္႕ျဖန္႕ၿပီး ငိုရအခက္၊ ရယ္ရအခက္နဲ႕ ဘယ္လို ျပန္ေျပာရမွန္း ေတာင္ မသိပါဘူးဗ်ာ။

ဒါနဲ႕ သူငယ္ခ်င္းေရ ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းျပပါဦး ဆိုေတာ့မွ၊ ျဖစ္ပံုက သူက ျမန္မာျပည္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းမွတ္တမ္း (documentary) တစ္ခု ၾကည့္ဖူးတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ သူၾကည့္ဖူးတာ ေတာင္ျပံဳးပြဲလို နတ္ပြဲအေၾကာင္း ျဖစ္ဟန္တူပါတယ္။ အဲဒီနတ္ပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ကျပၾကသူေတြ နဲ႕ သူတို႕ကို ပူေဇာ္ပသၾကတဲ့ ျမန္မာေတြအေၾကာင္း ရုိက္ျပထားတာကို မွတ္မိနားလည္သလို ျပန္ေျပာရာက ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဘုရားမွာ မဟုတ္ကဟုတ္က ျဖစ္ရပါေရာဗ်ာ။ အဲဒီကစလို႕ ျမန္မာအေၾကာင္းကို ေတြ႕တိုင္းေတြ႕တိုင္း တတ္ႏိုင္သေလာက္ ရွင္းျပရပါေတာ့တယ္။ ပထမဦးဆံုးေန႕မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမတ္စြာဘုရားဟာ သူေျပာသလို မဟုတ္ေၾကာင္း စရွင္းႏိုင္ခဲ့လို႕ ေတာ္ေသးရဲ႕လို႕ ေတြးမိပါတယ္။

(အခု ဂ်ပန္မွာ ျမန္မာျပည္က နတ္ပြဲ က်င္းပဖို႕ စီစဥ္ေနတယ္ ၾကားရ၊ ဖတ္ရေတာ့ စိတ္ထဲ မသက္မသာ ျဖစ္မိတယ္ဗ်ာ။ ကုိယ့္ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူသိထင္ရွား ျဖစ္ေအာင္ ျမႇင့္တင္ (promote လုပ္) ဖို႕ အေၾကာင္းခ်င္းရာေတြ မ်ားစြာရွိပါရက္နဲ႕ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုပြဲမ်ိဳးကိုမွ ကမၻာသိ၊ ဂ်ပန္သိ လုပ္ခ်င္ၾကတယ္ မသိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္း ခ်ာတိတ္ ေတြ႕စက ေျပာသလိုမ်ား ထင္မွတ္မွားၾကရင္...)

တကယ္ေတာ့ student partnership program အစီအစဥ္ကို ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ အေနနဲ႕ ဘာမွလုပ္ဖို႕ တာ၀န္ (obligations) မရွိပါဘူး။ တကၠသိုလ္က ႏိုင္ငံျခားသားေက်ာင္းသားနဲ႕ အဲဒီႏိုင္ငံကို စိတ္၀င္စားတဲ့ ေက်ာင္းသားနဲ႕ကို ခ်ိတ္ဆက္ေပးရံု သက္သက္ပါပဲ။ တစ္ေခါက္ႏွစ္ေခါက္ပဲ ေတြ႕လိုကေတြ႕၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒီခ်ိတ္ဆက္မွဳ ကတစ္ဆင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးမွဳ ရွိရင္ ရွိသလို၊ လိုသလို ေရွ႕ဆက္ႏိုင္တဲ့ အစီအစဥ္ပါ။

ကၽြန္ေတာ္တို႕ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ေတြ႕ရင္ အမ်ားဆံုး သြားျဖစ္တာက ဂ်ပန္အေခၚ ႏိုမီဟိုးဒိုင္ (nomihoudai - all you can drink) အ၀ေသာက္ ဆိုင္ေတြပါပဲ။ ဘီယာခ်ည္းပဲ သီးသန္႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဆိုင္ေတြ ရွိသလို၊ alchoholic drinks မ်ိဳးစံုနဲ႕ အစားအစာ တြဲဖက္ပါ၀င္တဲ့ (course set) ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္မွာက ေယဘုယ်အေနနဲ႕ မိနစ္ (၉၀)၊ မိနစ္ (၁၂၀) စတဲ့ ႏိုမီဟိုးဒိုင္ကို အျမည္းမ်ိဳးစံု (၆) မ်ိဳး၊ (၇) မ်ိဳး (course set) နဲ႕ တြဲဖက္ထားၿပီး ယန္း ၃၀၀၀၊ ၄၀၀၀ ၀န္းက်င္ စသျဖင့္ ကုန္က်ပါတယ္။ ဒီလို အစီအစဥ္မ်ိဳးေတြ ေခတ္စားပါတယ္။ စားခ်င္သေလာက္စား (အ၀စား) (all you can eat) ဆိုရင္ေတာ့ ဂ်ပန္လို တာဘဲဟိုးဒိုင္ (tabehoudai) လို႕ ဆိုပါတယ္။
(အာရုဗိုက္တို၊ ႏိုမီဟိုးဒိုင္၊ တာဘဲဟိုးဒိုင္ ကို ျမန္မာလို အနီးစပ္ဆံုး အသံထြက္ ေပါင္းထားတာပါ။ ျပင္ဆင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။)

ဒီသူငယ္ခ်င္းက အင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသားျဖစ္လို႕ သူကတစ္ဆင့္ သူ႕ဌာနက ေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ပါ ကၽြန္ေတာ္ နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ထြင္ၿပီး ခင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္း အသစ္ေတြ အမ်ားႀကီး ထပ္ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ေတြ မၾကာခဏ ႏိုမီဟိုးဒိုင္ သြားျဖစ္ၾကတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ တျခား ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာလိုတဲ့ (explore လုပ္ခ်င္တဲ့) ေနရာေတြ ဒီသူငယ္ခ်င္းနဲ႕ အခါအားေလ်ာ္စြာ သြားျဖစ္တယ္ေပါ့။

သူ႕အေၾကာင္း နည္းနည္းေျပာျပရရင္ ဒီသူငယ္ခ်င္းက ကၽြန္ေတာ့္ထက္ (၇) ႏွစ္ေလာက္ ငယ္ပါတယ္။ မဟာတန္း ေက်ာင္းသားပါပဲ။ မိဘက ခ်မ္းသာတယ္။ အေဖက ဆရာ၀န္လို႕ သိရၿပီး၊ အိုဆာကာ ဇာတိပါ။ ဒီေနရာမွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက လူေတြရဲ႕ ေဖာ္ေရႊမွဳကို သံုးသပ္ခ်င္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ အားလပ္ရက္တိုင္း ဂ်ပန္ျပည္တြင္း ခရီးထြက္ေလ့ရွိေတာ့ ေတြ႕ဆံုေျပာဆို ဆက္ဆံဖူးတဲ့ ဂ်ပန္တိုင္းမွာ အိုဆာကာေန ဂ်ပန္မ်ားကေတာ့ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအေပၚ အေတာ္ေဖာ္ေရႊ သေဘာေကာင္း ၾကေၾကာင္း သတိထားမိ ပါတယ္။ ဥပမာ - လမ္းေပ်ာက္ ေနရင္ေတာင္ လိုရာအရပ္အထိ တကူးတက လိုက္ပို႕ေပးတာ မၾကာခဏ ႀကံဳဖူးပါတယ္။ တိုက်ိဳလို ေနရာမ်ိဳးမွာ လမ္းေမးရင္ေတာင္ ေရွာင္ထြက္သြားတာ အမ်ားႀကီးပါ။

သူငယ္ခ်င္းက ဂ်ပန္ထဲမွာ ရွာမွရွား၊ အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္ လံုး၀မလုပ္တဲ့ သူေဌးသားပါ။ အိမ္က သူ႕ကို အျပည့္အ၀ ေထာက္ပံ့ပါတယ္။ ေနာက္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဒီခ်ာတိတ္က အနည္းဆံုး ႏိုင္ငံျခား တစ္ႏိုင္ငံေတာ့ မိဘစရိတ္နဲ႕ လည္စၿမဲပါ။ သူ႕ကိုယ္ သူေတာ့ သူက
I am a poor boy from developed country
လို႕ ဆိုပါတယ္။ သီခ်င္း တစ္ပုဒ္မွ ေကာင္းေကာင္း မဆိုတတ္ေပမယ့္ electric ဂီတာႀကီး တကားကားနဲ႕၊ တီးခိုင္းလို႕ကေတာ့ မေမာတမ္း တီးျပတတ္ပါတယ္။

ေနာက္တိုက္ဆိုင္တာက သူနဲ႕ကၽြန္ေတာ္ ေမြးလ တစ္လတည္းမွာ ေမြးရက္က ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ပါ။ ခင္မင္စရာ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ဂ်ပန္လူငယ္ အမ်ားစုမွာ ေတြ႕ရတဲ့ မလိမ္ညာတတ္တဲ့ အခ်က္ပါပဲ။

တစ္ခါက ကၽြန္ေတာ့္ေမြးေန႕အထိမ္းအမွတ္နဲ႕ အိမ္မွာ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ စားၾကေသာက္ၾကေတာ့ သူက လက္ေဆာင္ယူလာပါတယ္။ လက္ေဆာင္ဖြင့္ၾကည့္အၿပီး စကားစျမည္ ေျပာေနရင္းနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္က အမွတ္မထင္ မင္း ဒီလက္ေဆာင္ ဘယ္က ၀ယ္သလဲလို႕ ေမးမိပါတယ္။ သူက ငါ၀ယ္လာတာ မဟုတ္ဘူး။ ငါႀကိဳက္လို႕ ၀ယ္ထားတဲ့ ငါ့ဟာ၊ ငါ့ပစၥည္း အေဟာင္းပါ။ မင္းကို လာခါနီး ေပးခ်င္တာနဲ႕ ယူလာတာလို႕ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း လူေတြေရွ႕မွာ ျပန္ေျဖပါ တယ္။ သူေပးတဲ့ လက္ေဆာင္ထက္ ဒီလိုရိုးသားမွဳမ်ိဳးက ပိုတန္ဖိုးထားစရာပါပဲ။

ကၽြန္ေတာ္နဲ႕ ၀ါသနာတူတာကေတာ့ သူလည္းပဲ DVD ရုပ္ရွင္ေတြ စြဲစြဲလမ္းလမ္း သေဘာက်တာပါပဲ။ သူ႕အေခြေတြကို ကၽြန္ေတာ့္ကို ငွားၿပီးရင္ ဘယ္ေတာ့မဆို မေမ့မေလ်ာ့ လာျပန္ျပန္ ေတာင္းတတ္ၿပီး၊ ေပ်ာက္သြားၿပီလို႕ေနာက္ရင္ ဘယ္ေလာက္ခင္ခင္ အေခြဖိုး တကယ္ ျပန္ေလ်ာ္ခိုင္းပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးမွာ လံုး၀ အားနာတာ မရွိပါဘူး။

သူ႕ပါေမာကၡက မဟာဘြဲ႕က်မ္းနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ႀကိမ္းေမာင္းလိုက္တိုင္း ႏိုမီဟိုးဒိုင္ သြားဖို႕ စိတ္ညစ္ညစ္နဲ႕ လာလာေခၚလို႕ တခါတေလ သူေၾကာင့္လဲ ပိုက္ဆံ အေတာ္ကုန္ရပါတယ္။ ဂ်ပန္မွာက အျပင္ဆိုင္မွာ စားေသာက္ၾကမယ္ဆိုရင္ သူငယ္ခ်င္း မေျပာနဲ႕ ရည္းစားေတာင္ ကိုယ့္ပိုက္ဆံကိုယ္ရွင္း စားၾကတာမို႕ သူမ်ားအတြက္ ၀န္မပိေပမယ့္၊ စားစရိတ္က အနည္းဆံုး တစ္ခါ အျပင္ထြက္ ယန္း ၃၀၀၀ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၀ ခန္႕) မဟုတ္ပါလား...

သူ နဲ႕ ကၽြန္ေတာ္ အခါအခြင့္ သင့္တိုင္း သတင္းအခ်က္အလက္ ဖလွယ္ရင္း (information sharing လုပ္ရင္း) အက်ိဳးရွိမယ့္ ပညာေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပဲြ (academic symposium) ေတြ သိျဖစ္၊ တက္ျဖစ္ ၾကပါတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိ ဆရာက ကၽြန္ေတာ့္ကို က်ဴတာ မေပးပါ။ အခုမွ ေပးရင္လည္း မလိုအပ္ေတာ့တာ အမွန္ပါ။ က်ဴတာ မရခဲ့ေပမယ့္ student partnership program ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ အေပၚယံ မဟုတ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ တိုးခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ပန္မွာ (home stay) ကလြဲလို႕ ေတာ္ရံုတန္ရံု မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းကို အိမ္ေခၚၿပီး ေကၽြးေမြးတာ နည္းပါးၾကတဲ့ အထဲမွာ ကၽြန္ေတာ့္ကို အိမ္အလည္ေခၚၿပီး ဘီယာတိုက္၊ ဂ်ပန္စာေတြ ေကၽြးဖို႕ ၀န္မေလးတဲ့၊ ေနာက္ အကူညီလိုရင္ လိုလိုလားလား ေပးခ်င္တဲ့ ဂ်ပန္သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ အေၾကာင္းပါ။

lonetone
၂၀၁၀ စက္တင္ဘာလ (၂၅) ရက္

Wednesday, September 15, 2010

ပညာသင္ဆု၊ ဘ၀င္ျမင့္ျခင္း၊ ဗဟုသုတ ႏွင့္ အသိဉာဏ္ပညာ


(ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက Academic Symposium တစ္ခုအတြင္း၀ယ္)

အခ်က္အလက္ ခိုင္မာခ်င္တာရယ္၊ ေတြးစရာ ပါေစခ်င္တာရယ္ေၾကာင့္ ပို႕စ္တစ္ခုကို ေတာ္ေတာ္နဲ႕ မေရးျဖစ္၊ အဆံုးမသတ္ျဖစ္ပါဘူး။ အခ်က္အလက္စု၊ လိုအပ္တာေတြ လိုက္ရွာဖတ္ေနရင္းတုန္း ဦးစားေပးလုပ္ရမယ့္ ကိစၥက ေပၚလာ၊ ဒီေတာ့ ေရးမယ္ေရးမယ္ ေတးထားၿပီး မေရးျဖစ္တာေတြ မ်ားလာပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီစာစုကိုေတာ့ အခ်က္အလက္ (facts & references) ကို ဦးစားမေပးေတာ့ဘဲ စိတ္ထဲရွိတဲ့ ေတြးမိတာေတြ ခ်ေရးလိုက္တယ္ ဗ်ာ။

ပထမဆံုးအေနနဲ႕ ကေတာ့ လက္ရွိ ႏိုင္ငံတကာမွာ ပညာသင္ဆုေတြရလို႕ အဆင့္ျမင့္ ဘြဲ႕လြန္၊ ပါရဂူ ပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားေနၾကားတဲ့ ပညာသင္မ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး စဥ္းစားမိတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။
ပညာသင္မ်ားလို႕ ဒီေနရာမွာ ညႊန္းဆိုရာမွာ ျမန္မာပညာသင္ေတြကိုပဲ မဆိုလို ပါဘူး။ ဖြံၿဖိဳးဆဲ၊ ဖြံၿဖိဳးလတၱံေသာ ႏိုင္ငံမ်ားက၊ ကၽြန္ေတာ့္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတြ႕ေနရတဲ့ ပညာသင္ေတြ အားလံုးကို ေယဘုယ် ဆိုလိုတာပါ။
ဒီလိုပညာသင္ဆုေတြကို ဘယ္လိုလူေတြ ရၾကပါသလဲ။ အမ်ားသိၾကတဲ့အတိုင္း ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံေတြကေပးတဲ့ ပညာသင္ဆုေတြကို သက္ဆိုင္ရာ ဖြံၿဖိဳးဆဲ၊ ဖြံၿဖိဳးလတၱံေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ လက္ရွိ ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းေတြ၊ ပုဂၢလိက က႑က ပုဂၢိဳလ္ေတြ နဲ႕ ေနာက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ပညာသင္ဆုေတြ ရွာေဖြေလွ်ာက္ၾကရင္း ရၾကတယ္လို႕ ေယဘုယ် နားလည္ပါတယ္။

ဓနသဟာယ (Commonwealth) ႏိုင္ငံ၀င္ ျဖစ္ရင္လည္း၊ အဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္တဲ့အေလွ်ာက္ ရတဲ့ ပညာသင္ဆုေတြ၊ ေနာက္ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္ခဲ့ရင္လည္း ျဖစ္ခဲ့တဲ့အေလွ်ာက္ ရတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ ပညာသင္ဆုေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ဥပမာ - Rhodes Scholarship လိုမ်ိဳးေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အိမ္နီးနားခ်င္း အိႏၵိယႏိုင္ငံက ပညာတတ္ေတြ အမ်ားႀကီးေပၚထြက္ေနတာ ဒီလိုပညာသင္ဆုေတြရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးေပါ့ဗ်ာ။

ဆိုလိုခ်င္တာက အေျခခံအားျဖင့္ ပညာသင္ဆုေတြကို ဘာေၾကာင့္ ေပးၾက၊ ရၾကတာလဲ။ ဥပမာ - ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အေနနဲ႕ ဆိုရင္ေတာ့ စစ္ေလ်ာ္ေၾကးရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု အေနနဲ႕ စတင္ ေပးခဲ့တာလို႕ အၾကမ္းဖ်င္း သိပါတယ္။ စစ္ေလ်ာ္ေၾကးလို႕ မသံုးဘဲ၊ ေခတ္ကာလအရ ODA (Official Development Assistance/ Aid) အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ေခၚေ၀ၚတယ္၊ လူ႕စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အကူအညီ (Human Resources Development Aid) စသည္ျဖင့္ သံုးႏွဳန္းတယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ ေယဘုယ် သေဘာေပါက္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက ပညာတတ္ေတြ နည္းပါးတဲ့ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြက ပုဂၢိဳလ္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစေရးမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစဖို႕၊ ျပန္လည္ျဖန္႕ျဖဴး ေ၀မွ်ေပးေစလို႕တဲ့ (contribute လုပ္ေစခ်င္တဲ့) ဆႏၵ အလွဴရွင္ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရွိမွာပါ။ (Harvard က Professor Joseph Nye ထြင္ခဲ့သလို soft power ေၾကာင့္၊ ဘာေၾကာင့္လို႕ေတာ့ ထည့္မေျပာလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါကို ခဏ ေဘးဖယ္ထားလိုက္ပါတယ္။)

ပညာသင္ဆုေတြ ရထားတဲ့ လူအခ်ိဳ႕ကို ေယဘုယ် ေလ့လာၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဒီလိုအေျခခံအခ်က္ေလးေတြကို ေမ့ထားၿပီး၊ ငါသိငါေတာ္ငါတတ္လို႕ ပညာသင္ဆုရတယ္ ဆိုတဲ့ စိတ္ေတြက ၀င္ေနၾကတယ္။ အတိုင္းအတာတစ္ခု အေနနဲ႕ ကိုယ္ႀကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့ရတယ္၊ ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ီရိယ ေပါင္းဆံုၿပီး ရတယ္ ဆိုတာကို နားလည္ပါတယ္၊

ဒါေပမယ့္ဗ်ာ...ငါသိငါေတာ္ငါတတ္ ေပမယ့္လည္း
အေဖတို႕၊ အဖြားတို႕ လက္ထက္က ခံခဲ့ရတဲ့ စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ (တနည္းအားျဖင့္) မြဲေန ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ လူေတြအမ်ားႀကီး ဘ၀တိုးတက္ေစဖို႕အတြက္ ေပးတဲ့၊ ကိုယ္ရလာတဲ့ ပညာသင္ဆုက စဥ္းစားတတ္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ပခံုးေပၚမွာ အေတာ့္ကို တာ၀န္ႀကီးပါတယ္။ တာ၀န္ယူစိတ္ရွိမယ္ဆို ၀န္ပိပါတယ္။

အဲ...ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ပညာသင္ေတြ ဘာကိုမွ ေသေသခ်ာခ်ာ ေစ့ေစ့ေပါက္ေပါက္ မေလ့လာ၊ မသင္ယူရေသးဘူး တတ္ၿပီအထင္နဲ႕ ဘ၀င္ျမင့္ၾကတာပါပဲ။

ဒီေနရာမွာ အာဆီယံႏိုင္ငံက ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္၊ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္အေၾကာင္း ရယ္စရာ ေျပာျပခ်င္ပါေသးတယ္။ သူက မဟာဘြဲ႕ အတန္းတိုင္းမွာ ကိုယ့္ကုိယ္ကို မိတ္ဆက္ (intro) လုပ္တိုင္း ဘာသာရပ္တစ္ခုရဲ႕ expert ဆိုတဲ့ အသံုးအႏွဳန္းကို အၿမဲသံုးပါတယ္။ ဘာသာရပ္ႀကီးတစ္ခုရဲ႕ ေခါင္းစဥ္ခြဲတစ္ခုကိုေတာင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေသးစိတ္ ေလ့လာၾကတဲ့၊ ေလ့လာေနတဲ့ ပါေမာကၡႀကီးေတြေတာင္ ဒီလိုအသံုးအႏွဳန္းကို သံုးဖို႕ အင္မတန္ သတိထားၾကေတာ့၊ သူမၾကာခဏ ကိုယ့္ကိုယ္ကို expert လို႕ ေျပာဆို သံုးႏွဳန္း တာဟာ လူရယ္စရာ ျဖစ္သြားတာေပါ့ဗ်ာ။

ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ ကိုယ္မသိတာကို မသိေၾကာင္း သိရပါမယ္။ မသိတာကို မသိေၾကာင္းေျပာလို႕ အထင္မႀကီးလည္း ဂရုထားစရာ မလိုပါ။ ဆရာေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ အေျပာနဲ႕ဆို အဆင့္(၄) ဆင့္ ခြဲျခား သိရမွာပါ။ မသိတာကို မသိ၊ မသိတာကို သိ၊ သိတာကို သိနဲ႕ ေနာက္တစ္ခုေတာ့ ေမ့ေနပါတယ္။ (ႀကိဳ၀န္ခံထားပါတယ္ဗ်။ ဒီပိုစ့္ကို reference ေတြ မရွာေတာ့ဘဲ စိတ္ထဲ မွတ္မိတဲ့အတိုင္း ေရးေၾကာင္းကိုပါ။)

အနီးအနားက မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္း၊ သူငယ္ခ်င္းအခ်ိဳ႕ကို ေလ့လာၾကည့္မိေတာ့၊
မသိတာကို သိတယ္ ထင္ေနၾကတဲ့ ျပႆနာကို သြားေတြ႕ပါတယ္။ အေတာ္ေၾကာက္ဖို႕ ေကာင္းပါတယ္။ မသိတာကို သိတယ္လို႕ ရိုးရိုးထင္ရင္ အေၾကာင္းမဟုတ္ပါဘူး။ လူ႕သေဘာအတိုင္း မသိတာကို သိတယ္ထင္ၿပီးေနာက္၊ ေနာက္က တြဲကပ္ပါလာတဲ့ ဘ၀င္ျမင့္မွဳပါ။

ဒီစာစုဟာ သူမ်ားမေကာင္းေၾကာင္း ကိုယ့္ေကာင္းေၾကာင္းေရးတဲ့ စာစု မဟုတ္၊ မျဖစ္လို တဲ့အတြက္ ကိုယ့္အေၾကာင္း ကုိယ္ျပန္ေျပာဖို႕ လိုလာပါၿပီ။ လူဆိုတာ က်င္လည္ရာ အသိုင္းအ၀ိုင္းအလိုက္ ေျပာင္းလဲတတ္တယ္၊ ပတ္၀န္းက်င္ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွဳ ရွိတယ္ဆိုတာ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ လက္ခံ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ အခုလို ဘြဲ႕လြန္ပညာ သင္ၾကားဖို႕ အခြင့္အေရး မရွိခဲ့စဥ္က ပညာေရး၊ ဘာသာရပ္နယ္ပယ္ေတြ အေၾကာင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ၊ ရည္ရည္လည္လည္ မေတြးျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ မေလ့လာ ျဖစ္ခဲ့ဘူး။ ဥပမာ - မဟုတ္ကဟုတ္က website ကိုသာ ပိုက္ဆံ ေပးၿပီး ၀င္ၾကည့္ခ်င္ ၾကည့္မယ္၊ ပညာေရး (academic) ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ စာအုပ္ကိုေတာ့ Amazon က ၀ယ္ဖတ္ဖို႕ သတိမရပါဘူး။ ကိုယ္က်င္လည္ရာ လုပ္ငန္းခြင္မွာသာ လိုအပ္တာ ျဖည့္ဆည္း လုပ္ကိုင္ေနခဲ့တာပါ။

ေနာက္တစ္ခုက ကၽြန္ေတာ္ က်င္လည္ခဲ့တဲ့ ပညာေရးက အေ၀းသင္။ အေ၀းသင္ဆိုတဲ့အတိုင္း ဆရာ-တပည့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမွဳဆိုတာ တစ္ႏွစ္မွာ (၁၀) ရက္သာ ရွိခဲ့တာပါပဲလား။ ဒီရက္တိုမွာလည္း ပညာရဖို႕ထက္ စာေမးပြဲေအာင္ဖို႕ကသာ အဓိကသာ မဟုတ္ပါလား။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကို ဘြဲ႕ရခဲ့တဲ့ ပညာရပ္မွာ ဘြဲ႕ရခဲ့စဥ္အထိ ဘာတတ္သလဲ ေမးရင္၊ ဘာမွမတတ္ဘူးလို႕သာ မရွက္ဘဲ ရိုးရိုးသားသား ေျဖရမွာပါပဲ။ ဒါကို အျပစ္တင္ရင္လည္း ခံရမွာပါပဲဗ်။

ဂ်ပန္ေရာက္လို႕ ဘြဲ႕လြန္ပညာ ဆက္သင္ရေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သံုးသပ္မိတာေတြ ရွိပါတယ္။ အရင္က အဂၤလိပ္စာ ၀ါသနာနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းေတြ၊ ရုပ္ရွင္ေတြ ၀ါသနာပါတာေၾကာင့္ရယ္၊ ေရာက္ရာႏိုင္ငံမွာ ေန႕စဥ္ထုတ္ သတင္းစာကိုေတာ့ တတ္အားသေရြ႕ မျဖစ္မေန ပံုမွန္ဖတ္တာေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘာသာကို ဟုိဟာကို သိ၊ ဒီဟာကိုသိလို႕ေတာ့ ထင္ခဲ့မိပါရဲ႕။

ဒါေတြဟာ ဒီလိုအသိေတြဟာ တကယ္တမ္း academic နယ္ပယ္မွာ အေသးစိတ္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကေတာ့ တကယ္ေရေရလည္လည္ မသိေသးဘူးဆိုတာ ေပၚလာပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဆရာေအာင္ထြန္းသက္ စကားနဲ႕ ေျပာရရင္ မသိတာေတြကို သိတယ္ထင္တဲ့ အေနအထားကေန မသိတာေတြကို မသိေၾကာင္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိလာပါတယ္။ အေတာ္၀မ္းေျမာက္မိပါတယ္။ မသိတာကို သိတယ္ထင္တာဟာ ကိုယ့္တိုးတက္မွဳကို ရပ္တန္႕လိုက္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္မိလာလို႕ပါ။

ပညာေရးနယ္ပယ္က သီအုိရီေတြ၊ ေယဘုယ် သိသင့္ မွန္ကန္တဲ့ (general truth) ေတြ၊ ျပဌာန္းတည္ရွိၿပီး လက္ရွိလက္ခံေနတဲ့ အေျခခံ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကို အေျခခံၿပီး ဥပမာ ေပးရရင္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒတစ္ခု ဆိုပါေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာဖတ္ရွဳမထားဘဲ အမွားကို အမွန္ထင္ေနတဲ့အခ်က္ကို၊ ေနာက္ပိုင္း ေသခ်ာေလ့လာၾကည့္လိုက္ေတာ့ ကိုယ္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္ခံ သိလာတဲ့အခ်က္အား အမွားႀကီးပါလား ဆိုတာကို သိျမင္လာတာမ်ိဳးကို ေယဘုယ် ဆိုလိုတာပါ။

စကားလံုးေတြ အေနနဲ႕ပဲ စဥ္းစားၾကည့္မယ္ဆိုရင္ transparency, accountability, rule of law, rule by law, top-down, bottom-up, centralized, decentralized စတဲ့ စကားလံုးေတြကို ႏိုင္ငံတကာနယ္ပယ္မွာ မၾကာခဏ ေျပာဆိုသံုးႏွဳန္းၾကတာ ၾကားဖူးပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ က်ေတာ့ အဲဒီလို သံုးႏွဳန္းေနတဲ့ အသံုးအႏွဳန္းေတြကို စကားလံုးအေနနဲ႕ ရင္းႏွီးေပမယ့္ တကယ့္ကို သေဘာေပါက္မွဳမွာ တစ္ခါတစ္ခါ ခဲယဥ္းေနတတ္ပါတယ္။

ကေလးအေတြးနဲ႕ ဥပမာတစ္ခုထပ္ေပးရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ရံုးမွာ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ (အနီ) ကို ကုိယ္တိုင္ကိုယ္က် သြားေရာက္ လုပ္ဖူးစဥ္ကေတာ့ ဘာေၾကာင့္ တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မေျပာျပတာလဲ၊ ဘာေတြက အခု လိုလိုက္-မလိုလိုက္ ျဖစ္ေနတာလည္း ဆိုတာကို ငယ္စဥ္က တကယ့္ကုိ မစဥ္းစားတတ္ပါဘူး။ အခုစာေတြ ျပန္ေလ့လာခြင့္ ရေတာ့မွ...ဒါဟာ လူေတြ ေျပာေျပာေနတဲ့ transparency ပါလားဆိုၿပီး ခပ္ေရးေရး သေဘာေပါက္မိလာသလိုေပါ့ဗ်ာ။

ဒီစာစုမွာ ေနာက္တစ္ခု ေဆြးေႏြးခ်င္တာကေတာ့ ဗဟုသုတ (knowledge) နဲ႕ အသိဉာဏ္ပညာ (wisdom) ပါပဲ။ (အဂၤလိပ္စကားကို နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာျဖစ္လို႕ ပိုေကာင္းမယ့္ ဘာသာျပန္ခ်က္ကို ႀကိဳဆိုပါတယ္။)

ပါေမာကၡတစ္ေယာက္နဲ႕လည္း ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကည့္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ ပညာေရးမွာ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ စာအုပ္ေတြ၊ စာတမ္းေတြဖတ္၊ မသိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ မွတ္နဲ႕ လံုးလည္ခ်ာလည္ လိုက္ေနၿပီး၊ တကယ္ေကာ ဘ၀မွာ လိုအပ္တဲ့ အသိဥာဏ္ပညာေတြရၾက၊ တတ္ေျမာက္သြားၾက ပါသလားလို႕ေပါ့။ အမ်ားသိဖူးၿပီးသား ျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္လည္း၊ ကိုယ့္ဆရာ ျပန္ေဆြးေႏြးလို႕ ေခါင္းထဲက်န္ခဲ့တဲ့ အခ်က္ကေတာ့
စာအုပ္စာတမ္းေတြ မ်ားမ်ားဖတ္တာ ဗဟုသုတ (knowledge) ေတြ မ်ားမ်ားရေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ အသိဉာဏ္ပညာ (wisdom) လိုခ်င္ရင္ေတာ့ လူေတြနဲ႕ မ်ားမ်ား ေျပာဆိုေပါင္းဖက္ဆက္ဆံရမယ္ (socialize လုပ္ရမယ္) ဆိုတာကိုပါ။ ဒီနည္းနဲ႕သာ (wisdom) ရမယ္လို႕ သူက ဆိုတယ္ဗ်။

ဒီအဆိုကိုေတာ့ သေဘာက်မိပါတယ္။ ဒီအဆိုနဲ႕ ဆက္စပ္ၿပီး စဥ္းစားစရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရသြားပါတယ္။ knowledge vs. wisdom ကို ႏွိဳင္းယဥ္ (compare and contrast လုပ္) ၾကည့္ရင္းနဲ႕ ေအာက္က ေမးခြန္းေတြကို ေတြးမိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ဆန္းစစ္၊ ေမးခြန္းထုတ္မိတယ္...

၁) ႏိုင္ငံတကာေရာက္ ပညာသင္ေတြ ဘယ္သူေတြနဲ႕ socialize လုပ္ၾကပါသလဲ။
၂) ကိုယ့္ႏိုင္ငံသား အခ်င္းခ်င္းပဲလား။
၃) ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသား အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား နဲ႕ အခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ေပးၿပီး socialize လုပ္ၾကပါသလဲ။
၄) လုပ္ျဖစ္ၾကပါသလား။
၅) လုပ္ရန္ေကာ ႀကိဳးစားၾကပါသလား။
၆) ႏိုင္ငံတူ၊ လူမ်ိဳးတူ၊ ဘာသာတူခ်င္းနဲ႕ပဲ ေျပာဆိုေပါင္းဖက္ ဆက္ဆံေနၾကပါသလား။
၇) အတင္းအဖ်င္း (gossiping) နဲ႕သာ အခ်ိန္ကုန္ေနၾကပါသလား။
၈) ႏိုင္ငံတကာပညာေရးရဲ႕ အႏွစ္အရသာကို သတိျပဳ၊ ခံစားမိၾကပါရဲ႕လား...။

ဗဟုသုတရမယ့္ စာအုပ္စာေပေတြေကာ သတ္မွတ္အခ်ိန္အတိုင္းအတာ တစ္ခုအတြင္းမွာ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ ဖတ္ရွဳၿပီးပါၿပီလဲ။ တခ်ိဳ႕မိတ္ေဆြေတြက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာတုန္းက စာဖတ္ဖို႕ အခ်ိန္ မရ၊ အခ်ိန္ မရွိေၾကာင္းကိုပါ။
ပညာသင္အေနနဲ႕ စာဖတ္ဖို႕ အခ်ိန္ရေတာ့ေကာ တကယ္ စာဖတ္ျဖစ္ၾကပါသလား။ ဘာသာေရး စကားနဲ႕ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ ပါပ (မေကာင္းမွဳ၊ အပိုအလုပ္၊ အရွဳပ္) ေတြနဲ႕ပဲ အခ်ိန္ကုန္ေနၿပီလား။ (ဒီေနရာမွာ Facebook ကို ပါပ စာရင္းသြင္းသင့္- မသင့္)
ဖတ္ၿပီးသမွ်ကိုေကာ ေရေရလည္လည္ သေဘာေပါက္ပါရဲ႕လား။ မိမိသေဘာေပါက္ နားလည္တာဟာ တကယ္မွန္ကန္ေၾကာင္းကိုေကာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႕ ျပန္လည္ေဆြးေႏြး ျဖစ္ခဲ့ပါလား။ (စာဖတ္တိုင္း အမွန္ သေဘာမေပါက္တာေတြ မ်ားလြန္းလွပါတယ္ဗ်ာ။)

အဆင့္ျမင့္ပညာေရး နယ္ပယ္မွာ အမွန္တကယ္ ပညာ တတ္ေျမာက္မွဳ-မတတ္ေျမာက္မွဳကို ကနဦးအေနနဲ႕ အလြယ္ကူဆံုး တိုင္းတာႏိုင္တာ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။
အဲဒါကေတာ့ ထုတ္ေ၀ျခင္း (publication) ပါပဲ။ မိမိရဲ႕ စာအုပ္၊ စာတမ္း (books & articles) ေတြကို ႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ျပဳ စာအုပ္ထုတ္ေ၀ေရးေတြ၊ ပညာရပ္နယ္ပယ္ဆိုင္ရာ ဂ်ာနယ္ေတြက လက္ခံ ထုတ္ေ၀တာပါပဲ။ ဒီလိုနည္းနဲ႕ေတာ့ မိမိ အမွန္တကယ္ တတ္ေျမာက္ျခင္း ရွိ-မရွိ စိစစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ပညာေရးနယ္ပယ္မွာ ေလ့လာၾကည့္ရသေလာက္ ယေန႕ေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ ဖြံၿဖိဳးဆဲ၊ ဖြံၿဖိဳးလတၱံေသာ ႏိုင္ငံမ်ားက မဟာဘြဲ႕ေက်ာင္းသားမ်ားကေတာ့ publication လုပ္ႏိုင္တာ အေတာ့္ကို ရွားပါးတယ္။ ပါရဂူဘြဲ႕ ေက်ာင္းသားေတြေတာင္ ပါရဂူဘြဲ႕က်မ္းအတြက္ မျဖစ္မေန ထုတ္ေ၀ၾကရမွာ ျဖစ္လို႕ အနိမ့္ဆံုး ကိုယ့္တကၠသိုလ္၊ ဌာနမွာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရေအာင္ မနည္း ႀကိဳးစားေနရတာ မဟုတ္ပါလားဗ်ာ။

အရင့္အရင္ေခတ္မ်ားက ျမန္မာပညာေတာ္သင္မ်ား အေတာ္ထူးခၽြန္ၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္စိတ္၀င္စားတဲ့ ဥပေဒနယ္ပယ္က ဥပမာတစ္ခု ထပ္ျပရရင္
ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ အခုထုတ္ေ၀ခြင့္ ရဖို႕ ေ၀းစြ၊ နားလည္သေဘာက္ေပါက္ေအာင္ေတာင္ မနည္းဖတ္ေနရတဲ့ ကမၻာ့ အဆင့္မီ International & Comparative Law Quarterly တို႕လို ဂ်ာနယ္မွာ တစ္ေခတ္တစ္ခါက သမၼတ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္တို႕လို႕ ျမန္မာပညာရွင္ေတြ ေကာင္းေကာင္း ထုတ္ေ၀ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ လန္ဒန္၊ SOAS (School of Oriental and African Studies) က Bulletin ေတြမွာ ျမန္မာပညာရွင္ေတြ ေကာင္းေကာင္း ေနရာယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ယေန႕ေခတ္ ပညာသင္ဆုရတဲ့ ျမန္မာပညာသင္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ဂ်ပန္ျပန္ေတြ အပါအ၀င္ အာရွျပန္၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွျပန္ ေတြ မ်ားလာပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ပီရူးႏိုင္ငံက ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ အတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္း ေျပာျပတာကလည္း စဥ္းစားစရာပါ။ သူက သူ႕ရဲ႕အင္မတန္ေကာင္းတယ္လို႕ ယူဆရတဲ့ Term Paper တစ္ခုကို LSE (London School of Economics and Political Science) ေက်ာင္းတက္ ညီမျဖစ္သူကို edit လုပ္ဖို႕ ေပးပို႕ရာမွာေတာ့ ညီမက မင္းရဲ႕ စာတမ္းသာ LSE မွာဆိုရင္ (C) Grade မေျပာနဲ႕ (F) Fail မျဖစ္ရင္ ကံေကာင္းေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳသဗ်။ (သူက ဂ်ပန္မွာေတာ့ straight A ေက်ာင္းသားေပါ့ဗ်ာ။)

ဒါေၾကာင့္ public sector ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ private sector ကပဲျဖစ္ျဖစ္ ပညာသင္ဆုမ်ား ရရွိခဲ့ဖူးတယ္၊ ရရွိထားတယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ မိမိတို႕ ေတာ္လို႕တတ္လို႕ ဆိုတာထက္ ထမ္းထားရတဲ့ ၀န္ကို ျမင္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကုိယ္တကယ္ တတ္-မတတ္ မွတ္ေက်ာက္တင္ ခံႏိုင္ၿပီလား ဆိုတာကို ကိုယ့္ဘာသာ ကုိယ္သာ စိစစ္ၾကဖို႕ နဲ႕ ကိုယ္စီကိုင စဥ္းစားထားတဲ့ လက္ဆင့္ကမ္း ျပန္လည္ျဖန္႕ျဖဴးေပးမယ့္ အစီအစဥ္ (contribution plans) ေလးေတြကို ၾကားခ်င္ေနမိတယ္ဗ်ာ။ အနည္းဆံုးေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မွတ္ေက်ာက္တင္ မခံႏိုင္ရင္၊ မျဖန္႕ျဖဴးေပးႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာင္ ကိုယ့္ေလာက္ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွတဲ့ ကိုယ့္ျပည္က (less fortunate) ေတြ အေပၚမွာ public/ private sector က ပညာသင္ေတြ အေနနဲ႕ ဘ၀င္ေတာ့ မျမင့္ထိုက္ေၾကာင္း ေတြးဆႏိုင္ပါေစဗ်ာ...။